PS_NyG_1990v037n002p0275_0296

LA GRACIA LIBRE, PERO NO NEUTRAL 283 3. El paso de lo ontológico a lo psicológico Un aspecto menos claro en el escotismo es el tema del «apetito elícito» o tendencia consciente a la felicidad sobrenatural, como fin del hombre. Frassen afirma la posibilidad de un tal deseo, que llama también natural23. Este es su razonamiento: En el supuesto de que el hombre llegue a conocer por algún medio la posibilidad o existencia de la visión inmediata de Dios, podrá formular su deseo de la misma sin necesidad de una ayuda sobrena­ tural24. Es claro que ese deseo o apetito elícito es calificado de natural en contraposición a sobrenatural. Por otra parte no se trata de una simple actuación del deseo innato anteriormente referido, pues según se vio en su lugar25, no es posible, para Frassen, llegar por mero razonamiento natural a conocer la posibilidad de la visión beatífica. En la solución de las dificultades —necesidad de proporción entre el modo de ser de una perfección y el modo de adaptarse al sujeto26, trascen­ dencia de lo sobrenatural27, correpondencia entre sujeto receptivo y posibi­ lidad real de actuación por no poder existir una potencia natural vana28— Frassen no aporta novedad al modo tradicional de resolverlas en el 23. Natural no hay que entenderlo aquí en el sentido de necesario, sino como correspon­ diendo de algún modo al apetito natural innato, del que sería proyección en el caso de que se llegara a la noticia de la posibilidad de la visión beatífica. O simplemente podría ser una contraposición a sobrenatural. 24. «Respondeo 2 cum eodem (Scoto), ibid. n. 12, homines etiam habere apetitum natu- ralem elicitum ad visionem beatificam. Constat enim quod quilibet desiderare potest ipsam divinam beatitudinem absque ullo auxilio supernaturali, dum ipsi proponitur sive per fidem sive per opinionem sive per scientiam quod haec visio sit aut possibilis aut futura aut exis- tens... adde quod visio beatifica cognosci possit conceptu abstractivo naturali: ergo et potest naturaliter per actum qui sit naturalis, licet tendat in obiectum supernaturale» (Ibid., vol. I, tract. 1, art. 7, sect. 1, q. 3; p. 355). 25. Cf. arriba, nota 13. 26. «Quod non est, non potestrecipi: ergo quod nonpotest naturaliter esse, nonpotest naturaliter recipi: sed visio intuitiva Dei non potest esse naturaliter... Negó primam conse- quentiam: implicat anim quod recipiatur illud quod omnino non est..., non implicat autem illud quod non est naturale, (non) posse naturaliter recipi, videlicet secundum inclinationem et capacitatem rei naturalis, quae nimirum sese extendit ad id omne quod sui perfectivum est qualitercumque illud assequi possit, sive naturae viribus sive divino suffragante auxilio» (Sco- tus Acadmicus, ibid.). 27. «Forma ideo dicitur supernaturalis quia naturae capacitatem transcendit... Distin- guo... quia transcendit capacitatem naturalem activam et productivam, concedo: receptivam et passivam, negó» (Ibid.). 28. «Omni potentiae passivae ac receptivae correspondere debet aliqua potentia produc­ tiva naturalis: frustra enim esset potentia receptiva naturalis quae non posset reduci naturali­ ter ad actum... Negó maiorem...: non enim frustra est aliqua potentia quae reducitur ad actum qualitercumque fíat haec reductio sive naturaliter sive supematuraliter» (Ibid., p. 355s.).

RkJQdWJsaXNoZXIy NDA3MTIz