PS_NyG_1968v015n001p0003_0031

1 2 P E N S A M IE N T O D E M A R T IN B U B E R q ue no s lle v e m ás a llá de l a rra n q u e c a rte s ia n o de la filo so fía m o ­ d e rn a» 17. E s to s textos y su s c om e n ta rio s no s ab ren a u n a p e rsp e c tiv a desde la que se d iv is a n la s tre s fu n d am e n ta le s a n tro p o lo g ía s del p en sa ­ m ien to m o d e rn o : la individualista, la colectivista y la comunitaria. C o n c re tiz a n d o e stas tre s v is io n e s en se re s co n c re to s, M . B u b e r no s d ir á con d u ro re a lism o q ue e l h om b re puede se r v is to o com o u n gorila, o com o u n a termitera, o com o persona humana. Com o u n gorila lo h a n v is to cu an to s h an h echo de l h om b re u n su je to de in s tin to s ego ístas, u n fie ro s a lv a je qu e m ira a lo s dem ás com o o b je to de p re sa , de lu c r o o de s a tis fa c c ió n . Com o u n a termi­ tera, cu an to s h an sob rep ue sto la c o le c tiv id a d so b re e l h om b re , de ta l sue rte que éste debe s e r v ir a a q u é lla aun a co sta de su s m e jo re s v a lo re s e sp iritu a le s , de su p ro p ia p e rs o n a lid a d . Y da lo m ism o , ag re ­ ga M . B u b e r, que esta c o le c tiv id a d se llam e raza, nación o clase social. S iem p re se rá el r o d illo que ap la ste al hom b re . C ad a u n a de estas dos in te rp re ta c io n e s su b ra y a con e x c lu s iv id a d u n o de lo s p o lo s de la e x is te n c ia h um a n a : el subjetivo o e l objetivo. L a d e c lin a c ió n h a c ia el p o lo s u b je tiv o lle v a m u y p re sto a l in d iv id u a ­ lism o de sen fren ad o y m o n om an ia co . H a c ia el p o lo o b je tiv o h a lla ­ m os, tam b ién m u y luego , la d e sp e rso n a liz a c ió n to ta l, pue s se ve al h om b re s u c u m b ir en a ra s de l in te ré s co le c tivo . E n este m om en to vu e lv e M . B u b e r a a c e rc a rse a a q u e llo s p en sa ­ do re s q u e h a n b u sc ad o la vía media en tre el in d iv id u a lism o y el co ­ le c tiv ism o , p a ra s u p e ra r la so led ad m e ta fís ic a de l h om b re . M a s lo h an h e cho p o r d ife re n te s cam ino s. O rtega y G a sse t señ a la u n a v ía a l e n u n c ia r de m odo p a ra d ig ­ m á tico que el h om b re se de fine com o "yo y mi circunstancia" ,8. E s to q u ie re d e c ir que p a ra O rtega e l h om b re es c o n s titu tiv am e n te antisoledad metafísica. E l h om b re n u n c a p ued e s e r el solitario de l id e a lism o que, e n c e rrad o en su yo , s u s p ira p o r la v e n tan a que le p e rm ita a som a rse a l m un d o de lo re a l. P a ra O rtega el h om b re nace ya inm e rso en la s cosas. Y só lo p o r u n p ro c e so de d e can ta c ió n de id e a s fic tic ia s puede el h om b re p ro p o n e rse u n d ía m u y en se rio el p ro b lem a de su soledad y de su abertura. L o p e c u lia r de O rtega fre n ­ te a o tra s d ire c c io n e s , e sp e c ia lm en te la e x is te n c ia lis ta , co n s is te en que lo s o tro s h om b re s, pese a su inm en sa im p o rta n c ia , no son m ás que u n a c irc u n s ta n c ia m ás en tre la s m u ch a s que ro d e an a l hom b re . 17. o. c„ p. 63. 18. L a frase, enunciada p o r p rim era vez en sus Meditaciones del Quijote, que publicó en 1914, a los 3 1 añ os, vin o a ser uno de los tem as cap itales de su vid a y punto de referen cia de incontables reflexiones.

RkJQdWJsaXNoZXIy NDA3MTIz