BCCPAM000R57-2-18p2d000000000

batere nekerik igaro beafik, berak ez dakian izkuntza duten lagu- nakin, batu bear dalako; erdera bai-da oien artean nagusi; eta askotan, euskera ez yakiiea, erdeldun-uts izatea, neska-koxkor artean, ospabide edo goiti-razle. Ainbesteraño ere, bein baño geyagotan, somatu izan ditugu beren arteko izketaldietan, beren buruak aundi egin nairik; onela euskeraz, erderaz nai bezala esa- ten asmatu ezinda, elkafi dezayotela: — Nik ez dakit euskeraz ifz-egiten; castellanoz bakafik dakit. Begira mutiltxoai, irakusle afotzak bi edo iru orduan, berena ez den izkuntzaz, irakasten yardun edo ari zayen, ikastoletik ir- teten edo ateratzean. Ikusiko dituzute, iskanbila osoan elkari leku eman nai ezik, guziak era bat irten edo atera nairik bezela, kan- pora datoztela oyuka, baña euskeraz oyuka; euskerazko izkan- bilaz; ikastolako atean bertan, an barnen nai-ta-ez erabili arazi dioten izkuntza, utzita. Neskatxoak befiz, naiz ta ¡iskanbilaz, iskanbila izkuntza afotzez mintzatuz, ateratzen edo urteten dira; ikastola barnean afazten dioten erdera, kafikarako ere maite-maite gordeaz; eta ikastolatik, irteten edo ateratzen diran orduan, beren abesti eta iskanbila erderazkoakin, erdal - efian bizi geran oarpena edo itxura, ematen digute. Eta ez da au, ume-artean bakafik; gazte artean berdin ger- tatzen da-ta. Begiratu kafiketan, egurastokietan edo ibiltokietan, lantokietan, dendetan, edonun, nonai, gizaseme artean, euskerak dagokion tokia du; emakume artean, erdera nagusi; eta euskera- ganako maitasunik eza, nondinaitik ezagun. Gizasemeak, nai-ta-ez afotz elez egin bear izan duan ikas- taldiak, euskera erabiltzeko efaztasuna kendu diolako, euskal- efitik kanpora bizi bear izan dualako, edo erdeldunakin artu- eman yafaituan bizi dalako; edo beste onelako zernaitengatik ez ba da, ez du agitz euskera-ganako zaletasuna galtzen. Baño emakumeak, onelako ziyo edo ezer bidezkorik gabe, berak naita, utzi nai dualako, utzitzen du euskera. Gaur, beren seme alabak, euskaldun azitzen ez dituzten,