BCCPAM000R11-6-30p07d00000000

11 MU TIL-DANTZA MUTIL-DANTZA NOLA EGITEN DAN Mutil-dantza, Napaía'ko euskeldantza ikusgaria da. Baztan aldeko efi polit-zoragafietan yai-igan- deoro egin oi da; eta urte asko ez dirala, Ultzama eta Lantz aldeko gazteak ere alaitu oi zituen; baño gaur egunean, zorigaitzez, alderdi oietan ez da ikusten. l Baztan ibafeko enparantz alaietan, mutil sen- dozko lefoa, txistuaren ots gozora, mutil-dantza egiten lenengo aldiz ikusten duten guztiak, añ- turik gelditzen dira, dantza oren yira-bira eder- ariñak ¡kusirik. Mutil-dantzaren eresiu eze-beriak, bere igikera itzal aundikoak, eta bere era beri zar kutsudunak gure asaben benetasuna, sendotasuna eta bikañta- suna adierazten digutela dirudi. Baztan aldeko agureak, izenaz, eresiñaz eta igikeraz bereziak diran, ogei ta bost bat mutil- dantzen aditzea badute. Gaur egunean amabi bat ezagutzen ditugu; eta afitzekoa da, oiek ere, gure efiaren biotzean sortutako oitura eta “'gauza eder guztiak ondatu nai dituan, befizalekeri zitalaren- gandik ¡ges egitea. Mutil-dantza au Baztango lau txistularik era- kutsi didate: Olondriz'tar Andoni Elizondo'koak, Elizalde'tar Andoni Amaiur'koak, Teletxea'tar Yo- seba Erfazu'koak eta Olaetxea'tar Pantzeska Iruri- ta'koak. Eta bere egiazko erarekin eta bere eresin osoarekin lenengo aldiz orain argitaratzen da. Mutil- dantza au da nasitasun txikienekoa, eta egiteko erezena. Gure arteko sendi solasetarako yostabide edefa izan dedin, eta gure efietako solas aretoetan, gure artekoak ez diran eraygabeko dantza beñi-lizunen ordez sartu dedin, al dan laburkiena, mutil-dantza nola egin bear dan erakutsi nai degu. Mutil-dantzaren azalpen au Elizondoko dantza- irakasle Lizasoain'dar Eremigi yaunaren arauz egiña da. MUTIL-DANTZAK IRU ZATI BEREZ BEREAK DITU I Lenengo zatia agur egitea eta dantzarako deia da. Lau danbolinausiak, txistulariaren inguruan yafirik, eresneufi gabe, ordulari ofatzaren aurkako aldera ibiltzen asten dira; eta eskubiko eskuan txapelari eragiten diotelarik, ingurukoai agur egiten diete, — «ÁAunitz urtez« — esanaz. Banan- banan, efenduan sartzen asten dira mutildantzariak, eta MODO DE BAILAR «MUTIL-DANTZA» Es mutil-dantza (baile de mozos), un bellísimo” baile vasco de Navarra, que se baila todos los do= mingos y fiestas en los encantadores pueblos de Baztan, y que, no ha muchos años, alegraba a la 5 jóvenes de Ulzama y Lanz, de donde ha desapares cido lastimosamente. - Los que por primera vez, en la pintoresca pl: rodeada de la blancura y grandeza de las casas bs > tanesas, contemplan los elegantes giros y aire gracios so, que al dulce sonar del txistu, desarrolla ur fila de robustos jóvenes en la rueda alegre de mutile dantza, quedan maravillados de tan hermoso baile; La frescura de su melodía, el hieratismo de sus movimientos y su originalísimo ritmo de «arcáico sabor dicen que la gracia, seriedad y fortaleza los antiguos vascos renace continuamente, al rodar; armonioso de esta danza incomparable. Los ancianos de Baztan tienen memoria de unos veinticinco mutil-dantza distintos en nomb melodía y movimiento. Hoy conocemos unos doce; salvados casi milagrosamente de la inundación trera, que amenaza destruir todo lo poético y be brotado en el corazón de nuestro pueblo. Este mutil-dantza, tomado directamente de tro txistularis baztaneses, Antonio de Olondriz, de Elizondo, Antonio de Elizalde, de Amayur, José di Tellechea, de Errazu, Francisco de Olaechea, de Irurita, aparece aquí por primera vez con su ritmó! auténtico y su melodía completa. Es el de movi mientos menos complicados y fácil de bailar. Para que en las veladas familiares de nuest a tierra sirva de artístico recreo, y para que en nues? tros salones pueda sustituir a los bailes de moda! tan poco cristianos, tan poco estéticos v tan pocó nuestros, se da esta descripción; hecha según el modo de bailar de Remigio Lizasoain, maestro de danza en Elizondo. SE DIVIDE MUTIL-DANTZA EN TRES PARTE COMPLETAMENTE DISTINTAS I En la primera parte, que es una salutación € invitación al baile, los cuatro danbolinalisi (mayor? domos), formando fila circular al redédor del txis> tulari colocado en medio, van andando sin conf pás en dirección contraria a la aguja del reloj agitando graciosamente sus boinas con la mari derecha, saludan a la concurrencia con estas pal