BCCPAM000R11-6-21000000000000

IRAKURLEARI Oñatin egindako Eusko-Ikaskuntzaren lenengo Bat- zafean, nekez arkitzen diran euskal-eres-bilduma bat- zuek argitaratzea erabaki zan. Gortazar” tar Juan Kar- los jaunak, Eusko-Ikaskuntzako Eresi eta Dantza sai- laren buru autatua izan zalarik, erabaki ori bete egin nai izan zuan eta lenengoizat Juan Ignazio de Iztueta' ren liburu « Guipuzcoaco Dantza Gogoangarrien Con- daira edo Historia... ». Ofetarako Eusko-Ikaskuntzaren Batzafari eskabide bat egin zion, eta idazki ori « Eusko-Ikaskuntzaren Deian » VlIP'en urtean, 29 n zenbakian, 1926'ko lenbizi- ko iruilabetekoan argitaratu zan. Idazki ofen arabera, idazkera edo grafía zafa oraingoaren arauz befitu bear zan eta befitze ori itzetan eta musikan egin bear zan. Musikari buruz, aldatu beafak ziran soñu batzuek, 6/8' rako eginak eta beti 5/8” ra erabiliak. Alatan, Gortazar jaunak Iztuetaren liburuaren igeki befia egiñerazi zuan eta soñuen itzak berak idatzi zituen, baita soñu batzuek 5/8” ra aldatu ere. Bere lana ia bukatua zuanean, il egin zan Gortazar Juan Karlos jauna. Aren ordez, ni autatu ninduten Eus- ko-Ikaskuntzaren Batzarkide, eta nere lenengo buru- bidea, nere aufekoaren lanari jafaitzea izan zan. Bildu nituen aren paperak eta idatzi nituen befiro ark bere eskuz idatziak. Arek egiña oso-oso:ik begiratu nuen eta azkeneko zeaztasunak egiñik, bidali al izan nituen irar- kolara emen ageri diran langaiak. Emengo soñuak Iztue- tak argitaratutakoak berak dira. Bakar-bakafik itzak Euskeltzaindiaren arauz idatzi dira eta lenengo ageral- dian 6/8' ra ageri diran 4, 19, 31, 32, 33, 34, 37, 38 ta 52 garen soñuak 5/8 rako aldatu dira. Argitaraldi onen bidez betetzen du Eusko Ikaskuntzak Oñatiko Batzafeko erabakietako bat. Guziz pozgafia da Iztuetaren soñu-lan, gure efian aufenekoa, befiturik ikustea. Onek piztueraziko du gure biotzetan Zaldibiko seme ospagafiaren-ganako eskerfona. Arek bada, bere sortefiarcntzako maitetasunak eragiñik, ofen soñu-bil- duma edefa utsi zigun eta bereortaz dio Bordes'ek « peut étre unique dans la bibliographie du folk-lore ». Ez degu Iztueta'r Juan Ignazioren bizitzaren befi aun- dirik, Zaldibin jaio zan, 1767" gn. urteko Azilaren 29 an. Aren gurasoak Iztuetar Jose ta Etxeberiar Maria Iñazia zuten izena : biak Lazkautafak ziran. Aiek Zaldibin bizi j an; etxea berea zuten eta « Iztuetanea » deritza : eta eriaren goeneko aldean, Aralar mendirako bidean dago. Josek eta Maria Iñazik zazpi seme-alaba izan zituzten : lau seme ta iru alaba. Irugafena Juan Ignazio zan. Onek bere lenengo ikaste-lanak bere efian egin zituen. Li- zuain*dar Maria Joakiñarekin ezkondu zan 1790 urteko llbeltzaren 11' an; eta irurogeita emezortzi urtetan il zan, 1845 urteko Dagonilaren 18” an. (1). Bizibide apalekoa zan, kapagiña, eta artzaientzako kapusaiak, mantafak eta goaitak egiten aritzen zan. Ge- roago Donostiko Udalak katezaitzan lana eskeiñi zion eta arek artu zuan eta lan artan ibili zan urte batzuetan. . (1) Zaldibikó apaiz-lagun, Amundarain' dar Gabriel aditzera eman digunez Zaldibin bertan il zan. J. Vinson'ek befiz bere «Essai d'une bibliographie de la Langue e» gutu- nean, 295 ofialdean, Afasaten il zala dio. Jaun ofek berak dio ere Iztueta larogeita-bat urtetan il zala : baiñan gauza jakiña da lenago il zana, aunak AAA 5 Dantza liburuaz gaiñera idatzi zuan Iztuetak beste . bat bera il eta bi urteña, 1847 gafenean argitaratua : « Guipuzcoaco Condaira edo Historia ». Olerkiak ere egin zitun. Arena da « Kontxesi » deritzana eta oso eza- guna. Aren idazkera itz-lauezko eta neurtitzezkoa, eta batez ere itz-lauezkoa lasaia, biguña eta gozoa da. Gaztetatik dantzazalea zan eta garai batean efiko azteak bildu eta Ezpatadantzari, Brokeldantzari eta antzari-txiki sailak egin zituen, eta sail guzien buru bera izaten zan eta beste iñork baiño arinago egiten zuan dantza. Iztuetak, zartu zalarik, dantzarako indafak galdu zi- tuenean, bere ordekotzat ikasletako bat autatu zuan. Ardura aundiz erakutsi zion eta aren jafailaria izan zan. Ikasle autu ofen izena Olano'tar Jose Antonio zan eta 1879 urtean, Ordizian il zan. Olanoren ikasle izan ziran Armendariz'tar Braulio, Irastorza'r Justo (1) Olaran'dar Prantzisko Mari, apaiz jauna, eta Pujana'r Lorenzo (2). Ofela emezortzigafen mendean gure efialdean eza- gunak ziran dantzak Iztueta-Olano-Pujana'ren bitartez zuzenean eldu zazkigu guri. Iztuetak bere bi idaztietako batean dantza oien zeaztasun guziak azaltzen dizkigu eta bestean dantzacra bakoitzerako soñua erakusten digu. - Gure efi-soñu-idaztelestiko lenengo idazti ezagun au beriro argitaratzean bere sortefiarentzako maitetasunak eragiñik, idazti au egin zuan Iztuetar Juan Ignazioren- ganako gure eskefonezko atsegiña erakutsi nai EN Eta aren izenarer ondoan ibili bear dute ere niz'tar Pedro (3) eta Ernaniko eliz-ereslari Lafarte'tar Manuelenak Oiek lagundu zioten bada Iztuetari bere lanean. a Au izan dedila Eusko-Ikaskuntzak Iztueta'ri egiten dion ospatzea. Bere ordez Donostiar J. And. Aba, kaputxinoa, Eresi eta Dantza sailaren Burua. (1) Ezagutu nuan Irastorza'tar Justo, oraingo Donostiko Jai- Alai pilota-lekuaren ondoko Luzuriagaren ola- 1916 urtean Lekarotzeko gure Aztetxean mutilai dantzan erakus- ten izan zalako ezagutu nuan. Berak utzi zigun oroikafitzat Iz- tuetak bere dantzari sailen buru egiten zuanean erabiltzen zuan birla-ziri ikufintxoduna. (2) 1928 urtean irasitako Donostiko Dantza Ikasguko irakasle da oraiñ. ; ' (3) Piano jotzale bikaiña, Albeniz'tar Mateoren semea. Le bere aitarekin ikasi zuan eta gero Herz eta Kalbrenner'ekin Parisen; Madrilgo eres-ikastetxe nagusiko irakasle autua izan zan 1830 urtean eta 1834” an Efege-elizako lenengo ereslari. Isa- bel 11 efegiñaren irakasle ere izan zan. Eresi idatzi zituen (variaciones, rondós, fantasías, estudios, etc.) baita Madrideko Eres-ikastetxerako eres-ikaspidea ere. Berak sararazi zuan Es- pañan pianoa jotzeko era befia. Ezer gutxi dakigu aren aita, Albeniztar Mateoren befi. Donos- tin il zan 1831'ko Garagarilaren 23'an. Logroño'n Abesti-ira- kasle izan zan : eta izen aundia zuen bere garaikoen artean. Jakingafia da Donostin argitaratu zala 1802 urtean irakaspide bat «Instrucción metódica especulativa y práctica para ense- fiar a cantar y tañer la música antigua > zeritzana eta Nin'ek « Seize Sonates Anciennes d'Auteurs 'spagnols > idaztiaren itz- aurean dionez Perez de Albeniz tar Mateo Antonio, Albeniz'tar Pedroren aitak egiña. Geroztik zuzendu bear da Riemann ek bere Eres-Iztegian. diona. Idazle ofek bada Mateo'ri Pedro deit- zen dio eta « prailea > zala esalen du. des PAD ETRE, A ES zafeko langilea. AO ARA SES o o TFTMA A E S 2 " A / E ” e ATAR O O ARRE. e