BCCPAM000545-5-19000000000000

Auguít. 83. 89. Verás modus dicendi proponitur. Vraurem rrOPanam rationem que vetior , 5% efficacior videtur, | Notandum elt primó Deum polle pati damnun. in honore.Ratio elt,quía aliquem pati damnum, lelionem in re aliqua, nihilaliud elle videtur, quám minus habere de ¡lla,quám ei debetur.Dieus aurem potelt habere minus quam ei debetur intra límites honoris. nam honor debitus Deo conhiítit in cultu ei exhibito ab omnibus fuis creaturis; quando ergo aliqua particularis creatura non ex- hiberilli prediótum cultum', fed Deum lethaliter offendir,aufertur 4 Deo honor debitus*ic proinde minus haber tunc Deus de honore libi debito.nam cúm honor (itin honorante, 8: nihil aliud (it quam recta exiltimario de virtute alrerius , negari non poteft, Deum pati damnum in honore, quandoa peccarore offenditur. Vnde Auguít.lib.83.queltio- num q.31. qui de Deo praue fenest vere, in wit ledie ¡llum in honore,quiarella existimatio de ¿llo e ei debi- t4.Itaque per peccarum mortale aufertur a Deo ho- nor debitus vltimi finis,8 poltponitur Deus crea- turis,ac proinde peccator infert Deo offeníam , 8 infuriam contra luftitiam , quandoquidem contra Jufticiam agir,qui aufert alicui honorem debitum, S« illum rebus vilioribus poltponit. Secundo notandum,quód iniaría tanto ell gra- uior , quanto perfona caí irrogacur elt dignior, € perlona offendés vilior:crelcitergo grauitas iniu- rise ex hac perfonarum improportione: vide cúm Deus cui per peccacum ficiniuria,habeat infinitam dignitatem,iniuria ei faéta per peccatum quodam- modo haber infinitam grauitatem:dixi guodamodo, nam quamuis qeréris paribus , peccatum tanto lit grauias,quáto perfona offeníaclt dignior,8z perlo- na offendens elt vilior,non fequitur inde malitiam peccati quaDeus offenditur ablolure fimpliciter elle infinitam, fed tantúm elle infinitam lecundúm quid,Ícilicer quia,cererís paribus , maior eft quam malitia aQ%us,qua perfona creara offenditur; quod optime poteft confiftere cum peccati finirate in fe. Itags iniuria Dei ef altioris rationis in rationein- iurix,(upra omnem iniuriá que inferri poteft pure crearurz,atque aded elt improportionabilis i1li,8z latisfatio purz creatura. Vnde quando D.Thom, folur.ad 2.aic,táto grauioré elle offensá,quáto ma-= jor elt períona cui rios eltintelligéda cóparatio fecúdúm equalitaté,fed lecúdum proportioné,que in'eo conliftir,quod ficur Deus eft altioris ordinis, ita iniuria Deo illata fit etiam fuperioris rationis. Hzc doctrina elt Ariftotelis 5-Ethicor.cap.s.vbi ait,quód (1 is qui magiltratú gerít, alium pereutir, non elt repercutiendus:ar (i quifpiaro percutit ma- ¡ftrarum,non folúm repercuriendus,vérúm etiam fapplicio afficiendus eft.Cuius rei ratio eft. ná quo períona eft dignior,táto ei debetur major reueren- tia;ergo per iniuriá leditur maius ius:ergo ipía in- iuria ell grauior.V nde iniuria que fit Regi,propter maiorem Regis dignitatem eft major , 8: hoc elt cómmune omnium prudentum iudícium, 8 ita l. Preror ff. de iniuriis,8c 1. at fabta. E. de poenis,habe- tur, pro varietare perlonarum que peccara cómit- ctunt,variádas elle poenas,videlicer quia variz lunt culpz quibus commélurande funt paa in- iuria que fira viliffimo peccarore,cótra perlonam cuius dignitas ininfinitam excedit omnium crea- curar, dignitates , quodammodo in infinicum a excedit omnes injurias que illis pollant fieri , Se confequenter eritquodammodo infinita, Lud. 4 ( rauguita Tom, poster. á Difp. 1 ad qualitatem perlonz fati: Set Vikiosós 313 Tertió nolandypm,ex morali etiam exiftimario- ne,honorem,s latisfaftionem eo magis decrelce- re , quo perlona [atrisfaciens fuctis ollo. $ hoc magis quando oblequium vilis perfone offertur perlonz digniflimz ,quod iuxta moralem exilti- a marionem feré pro nihilo habetar , vt fabieár Mi- mus ex plebe,(ummo 8: porentiflimo Regi hono= rei deferar,8 ideo magis eftimarur honor, $ di- gnior habetur fatisfaétio, quo fuerit perfona 2 qua exhiberur. 90 Ex qua doctrina faris manifefte colligitur ratló A 91... ob quam nullus homo purus,quantumuis in gracia conftitutus,poteft fatisfacere Deo ad equalitarem' pro peccatis generis humani, quoniá vt latisfadtio fit omnino «quals iniuriz,neeelle elt, vi dignitas períone latisfaciéris, fr equalis dignitari períone oftenfesled hac equalitas nequit reperiri in puro homine quantumuis grato, 8 fanéto.nam Deus na- tura lua elt infinitus;homo autem femper ell fini- tas ex fe:ergo nullus purus homo potelt fatisfacere ad equaliratem. Maior patet, quia iniuria crefcit ex dignitate perfonz offenfz, (arisfatio veró ex dignitate perfonz fatisfacientis : led offenía hec cft lumma inter offenías, vt oftendir dignitas per- lonz offenfe, 8 perfona puri hominis elt vilis re- [pectu perlonz Dei : ergo malla elt, nec potelt elle equalitas in ratione fatisfactionis. ] Obiicies primo, quia magnitudo offenfe non «femper crelcit ex dignitate perfonz offenfxe, vr li pa zqualé pecuniz lummam futetur, ue Regí,.. 1 ue plebeio,rqualé prorlus facit offenfam.Deinde valor larisfadtionis nó decrelcir ex vilitate períonz fatisfacientis:(1 enim quis Regi rapiat cétum,per- fee lacisfacit reltituendo centum, ue fit nobilis, fme ignobilis,8 (1 contra Regem dicar fallum te- . E) Ñ Mero o An farisfacit fi ¡llud retradter, di= cendo fe elle mentitum.Relponde:ur,quód offenía pure realis que ablolute dicitur iniuftitiz, 8 con- ftituit inzqualitatem in bonis externis, vt in pecu- nia,non creícit ex dignitate períonz cui fitiniuria, - fed ex quantitate, 8 qualirare rei ablare:ar offenía perfonalis que abloluré fignificator nomine of- feníz,8c confiltitin contemptu 8 irreuerentia perlonz, crefcit ex dignitate perlone , quia maior iniuria et infringere alapam Regi, quam plebeio. Et eodem modo philofophandum elt de farisfa- Etione , hec enim li fit iniuria realis non decrelcit ex vilitate fatisfacientis, quia in ea folum atren- ditur «qualitas rei ad rem, abíque reípeéta morali fatisfacientis: fatisfadtio vero iniuriz perfonalis,que potiflimum peníanda elt per ordinem ad qualitatem farisfacientis , de- creícit ex ciufdem vilitare. Vnde latisfadtio fame faíta a viliori perfona non elt plena fatisfadtio , li le (10 famz contingar,vt folet, in iniuria $ contu- melia quz honorem ledic. Ridt Dices, i perfona vilis verbiscontumeliofis , aut alapaafficiar Regem,licer nó polfit aliqua lubmil- l1o0ne illi plene farisfacerezpotelt tamé (i pro Rege 4 morte, vel captivitate liberando , bmiteto vitar periculo [e exponat , v.g, capto Rege ab hoftibus, fi iam eum mortj eraditom eriperer , aut le loco illius fubítituerer.E .elpo adetor , quód quamuvis concedamus fatisfaction ee pd hominis (Te aliquandoconit ngicum ¡bus circunftan- tíis,vt prudenti ef imari One cenfeatur zqualis of- feníz hominisfu e oris,eriam Regis ;adhuc ta=, men negandum elt id polfe contingere in fatisfaz Etione puri hominis erga Deum. propteridfini. £ Ñ Y An tum exceffum divine maicftatis lefe. (E 1 Dd Obiicies 92, 93»