BCCPAM000509-5-09000000000000

3 ". A En e a E PA > A - a a "ul ' E - TRA . pa, M pe. PU 2 E ps y e e A bl a h de a de es Pit e A e, OR A ! e “4 o A E ade ds pa . ” A a a Do a ceca > e A Po ES ge 228 Tradtatus X V TIT De Reltitutione, Secundum eft,vt fiat occulte, al m ex intentio- ne detrahentis : (1 enim quis in preefentia derra- hat: non crit detradtio , fed contumelia. In hoc ergo differt detratio a Jem e qua derra- Ctio fir occulte, cin ablentia : 8 quía detractio dircéte ledit famam, $: contumelia honorem. Ex quo fit contumeliam , cerreris paribus , elle gra- a JOnN€ , Cum In prelentia , DAS AL as + magis con ra vo antaterm patientis fiat: ficut ra. pina cft maít ¡$ peccatum furto ; illud enim fit cum ta violentia,furtum veró clam 8z fub dolo, Odo autem modis potelk fieri detradtio , quatuor quídem direte,Sc quatuor indireóte. Direéte im- ponendo crimen falíum , amplificando crimen ve- tum , pandendo crimen occultum , (iniftre inter- pretando crimen alterius faum.. Indiredte , ne- ando reété falta, vel dotes alterius , extenuando ona alicuins,racendo bona illius ¡ frigide laudan- do faltumalterias, CA Ex [no genere detradtio eft peccatum mortale, leuius homicidio , grauius furto ex D. Thoma quelt.73,art, 3, Nan fama maius bonum elt pe- Prouerb.22 cunia Prouerb,22.Melins efi bonum momen , quam Eccli4l- digitiemulta.S Ecclelialtic.41. Bomum nomen pra- ponitur mille tbefanris. Eft autem minus peccatum quam homicidium. Namco grauias eftipeccatum, ¿quo majus eft nocumentum quod infert homini- bus. Vnde cum maíus (it bonum vite quam bo- ' numfame, cóm hoc fit bonum reparabile , illud q "Veró nequaquam, manifefté conftar detraltionem elle peccatum leuius homicidio. Quod aurem de- e «»Madtio ex fio genere lit peccatum mortale ,' etiam Marrh.5. parer Matrh.s. Qui dicit fratri fuo, fatue , rems erit gehenne ienis 5 leditenim hominem in grauj , 8£ notabili illins bono, nempe fama , quod yt dixi- mus, excedit bonum pecuniz. Aliquando tamen e elle detradtio veniale peccatam,vel ex defe- u aduertentiz plene,vel ex lenitare mareriz,que . Axtentis perfonis clt enfanda , 8 habita ratione 2 damni fecuti.Nam quod eft leve damnum relpeétu - vnius perlonz, refpeéta alrerius erit graue. v. g. -——dicere de homine vili,e(Te mendacem, erit veniale: 0052 dicere yeró hoc idem de graui viro , vel Religio- fo , exit mortale; quia refpcétu huius maximum eft dedecos,8 graue damnum: ficut dicete de aliquo graui viro elle ludeum, vel ele illegitimum ; leui- $, tas ergo , vel s materiz derradtionis, CON= - fideranda eft in ordine ad perfonam que infama- tur, Nam dicete de aliguo milite elle concubina- rium,vel de alio efe foperbum,re gulariter loquen- do,non erit mortale, quia milesnon patitur detri- mentum,cóm non fit turpe illi in mando efe von- um,ficut eft állo.fed inclinátionemad peccatnro;ac proinde non videtur mortale, | a 7/N -Derradtio etiam quedam elt , per quam fallum rimen alicui imponitur; alía verd per quam oc- «cultum crimen, verum tamen , reuelatur illius, qui bonam famam,propter jenorantiam talis e e one bonz fa. ne, que illi tollir manifeltatione talis peccati 0. lc, 8c ia et minus peccatum quám prima, Nunquam tamén efklicicum crimen falíum alicui imponere; aliquando Vero licitum' erit detegere crimen verum occultúm, y. g. ad perendum confi- lixm á prudente , mi do fat cauté quantum ferj q A a + ../ IE ht mn ñ A A NN de pollit nec adhibeantur plures confiliarij quam (e ime aduertere deben 3 tum vitium alicui obiicias in dientibus.E(t etiam peccatum mortale 5 irentibusvitam religiofam ¡tlacerdotium,aut virturem. Deinde diceredeáli- qe quod et luperbus,non eft dicere peccarumde 1CL: c = di, dicitur libellus famofus ; 8 componens ¡llum, vel edens, velinueniens,8z non lacerans , led ma- -nifeltans,in iure itis. 1.1.5. 6 quis Eodé > Licita etiam ef huiufmodi réuelatio criminis veri Occulti,quando cenfetut necellaria ad cuitandum graue damnum proximi,vel etiam ipliuscriminol, vt reéte Leffins lib. ,.c.1 1dub.g. “Contumelia vero eft contra honorem, ficut de. traétio contra famam; ac proinde elt ¿niusta hono- Yis imminutio fafta aduertenter;vel, vt alij volunt: el peccatum quo vel dittisyuel fabtis e srrifionibus» %N prafentia alicuins honorem illims violamus.Elt er- ) contumelía cut rapina refpedtu furti ; 8 ideo contraprelentem, 8 inecodem adtu poteft elle tia detrationis 8z contumeliz, y. g. A occul- prefentia aliis au- | ex Íluo ge- nere;8cidco ad Rom.1.contumeliofi dicuntúr, dati in reprobum fonfim. Poteft vero elle veniale , pro- pter defeétum plenz aduertentiz,vel ob lenitatem materie atrentis circunftantiis perlonarum , vt de derradtione dicebamus. - Contumelia ergo fit, vel verbo , vel fadto , vel feripto: quando firverbo , dicitur conuitium , im- properiam, maleditum ,v. g. quando quis alteri defeétus moris,vel nature ,per contemptum > 8 loco opprobrij obiicit, vocando alium furem, gib- bolom, cecum , Í; urjum , mendacem , fiue hoc fit veram , fue fallum:quando per contemptum di- citur ; licér loci caufa fepe non folear ele pecca- tum, niá alter contrifterur, vel iralcatur ; tunc enim exit contracharitatem. Aliquando etiam li- cét propter correétionem , vel difciplinam , iuxta illud Pauli ad Galat.3.0 in/enfati Galatea , quis vos Jafcinanit, rc..Aliquando etiam conuitium infe- centern , licer alrero conuitio veluti repercutere: quod tamen deber fieri cum moderamine inculpa- tetutele : 8 quando fuerit neceflarinin propter bonum contumeliofi ad infringendum tumentem -illius arimú,ne conuitiis 8 cótumeliis infoleícar, Scalluefcariuxtaillud Prou.26.Re/ponde Pulto ¡n= ta hulritiam fuamsne fibi fapiens videatur;vel quan- do fuerit neceflariam ad iniuriam repellendam , vt cúm dicitur alicui, far ; 8 alter relponder, menti- ris: ad quod requiritur maxima prudentia; femper enim illicitum elt propriaauétorirate iniurias vin- dicarez vel falíum teftimoniom alicui imponere; vel defectum fue publicam , fue occultum per modum vindit conuitianti obiedtare. Iraque tántúm licet ¿vt A me latronem, aut ludeum ap- peller,dicere eúm elle mendacem; 82 ad Infirman- dan eius fidem illins mendacia detegere ; non ta- menlicetÁi me concubinarium appellar, eum la. tronem vocare + licut illicitum elt percutientem 'epercutere : hoc enim eflet vindicare , iniuriam nonrepellere , vercóte notar Fagundez ex Soto A | Quando contumelia fit Ícripro,animoinfaman= nitur niuriis,8c 1.1.Cod.de famofislibellis. Quod intel. itut , ( crimen obieétum in libello (11 rali poena dignum , quod debent aduertere confellarij , vt non abloluant habentes huinfimodi libellos famo. vbi circunfertur liber quidam famofus in quo no= tantur multi ludaifino ; qui tamen falsó hac nofa inutuntur : vt paret experientia in multis examine fatto per iudicésint (umma diligentia,8 in'iudicio contradidtorió. Contúmeliafit fagto,quando quis propter con ¿£mptum yerberat alium, vel , Aur arund OS, 8 equiflimos ; : e 10, Rom.f. LI» Gal. 5. Prouerib.18£ 12» - fos: 8 precipue in Regno Aragonix,8 Navarra, 13.