BCCPAM000509-5-09000000000000

57: 58 $9 60. £ari non potuic n eo lo: pl 8 8 comitans nocamenti quod quis i Aariumfacit tamen Honem enion volantarij nece/laria eft fcientia cius té neglexeruht fm reriusimpedirerúr; vulgare exempl contra feram tormentum bellicum rerficiat dormientem aliquem, q » ¡Idem dicendumquandocumqueienorantia no- cumenti efti vincibi is , eti: mí Íit concomitans operationem:e tetas »exculari á peccato,nec in- dicere ot igationem refticuendi, Dicicur autem Ignorantía.comitans, quando eodem modo quis imenturm inferret, Gillius periculum aguofce- , Et ratio h ulus eft, uia ignorantia inuincibilis rr , excuíar F 0 00 operationem;huinlmodi enim ignoran- 0 LL pro pu nocumentum elle inuolun- cit tamen elle non voluntarium: ad ta- quod fit , qualis fcientia tollirur per ignorantiam ¡QUAtE concomitante o OO DNS Secundo colligitur , quando refarciri debeant nocumentá que inferuntur a do mientibus,aut ab hís qui alíquibus ten Doris interu: privantur víu ract01 Ss, C 10 1) q a ner ( t m eft, aut enim kuialmodi ho: | 1 ulalmodi homines tempore vigiliz 8c víus ratio- té decli seri um nocendi aliis: vel cer- tar potuerunt, Sini- fent periculum timere, exculantur ; quia fine vllo mote infetunt, Si vero ratione alicu- , donan ii e e adhibucrunt remediam,de quo prade dicatur e/fe ad impediendan nocumentum, v. g, faciendo claudi cubiculum,aur quie fm esvel cer- A y AA y o Ñ - q TS omilerunt reme um prud 1 tutione excufari debent: (1 autém 3 ¿ > a Et E E reltitutioneim tenéntur ; 1 e y quía opera tiz,actualema habear malitiam; fed quia e d- hibere debitum rem ducit origin: A - Inquires qualis debear elle culpa,vt exilla oria- tur oblig.1tio reftituendi,an Ícilice - illa debear elle ms IS A AA AO RAI, contra iu(ticiam,Se comenunis fententia DoBtorum docer, necelfariam elle culpar iniaftitiz , mitur ex D.Thoma art.7.ad 3.alfe: ente,no qui non impedit nocument on alterigs, > DU ó $ . WI 41 LA 1897 tutiomem,fed folum quando illa im Cuius rei optimam rarionemn red. Nn.«1.quíao ligatio reftituendi ex elictonece rió deber oriri ex peccato , quod (ir ablario be alient:c(t gnim reftitutio,redditio ejus quod abla eft:lolum aurem peccatum inioftitize for er ablatio alieni boni,non veró alia ecCata ; ergo ex fola culpa ininltitiz potelt orir obligatio - e tuendi , 8 ideo ser obligatio reftituendi ex delito. f Y <P Ex quo fit primo iudicem qui fert fenténtiam «contra aliquem reum ex odio,non tamen tranígre- M 54 El ol $ 14 4.0) .» DIU id iudis Cru d miendo.tep s iuftitiz, quas in lu icio leruare de- pe Ls IA | me y Pa ERA TLA E i li * O eri e ego reltituendi ex delito > non otitir ex folo peccato contra char tate n ¿ni 1 peccatum etlam iniuítitie coniumétum € fir. S ecundo fit,ex negligentia cul- pabili fubueniendi proximis in extrema, aut graui neceffitate, quamuis ex tali negligentia aliqua no- cumenta proximis € senian '¿ NON OLLE Ae” - á 4 Pt Fa IMA Y ' . nem reftituendi ¿ QuIA cun obli ao ubue- | ¡od proxir us habeat, hiendi non orjatur ex Jure qu el via fed ex lego milericordíx , peccagim contra 1 de omi ita, EA E Ñ y 1 . 2h A ya * sn ARA ¿a Y E 4 E Do. Y 18 ó Ae Es 2 ANT ? 7 u A TAS CA * AA II A A y i . ( s o GINLA TO € ; e pe. En ais rellitotionis AN iniufta acceptione , quia (iné iniullicia, noff et. REN 71] -impedientibus; quod , vt aduertit Siluelter ver- bo reftitutio 2. non folúm elt verum in domi- X V II! DeReftitutione. non Ytiniuftitig;ac proinde nec inducit reftituent»> di obligationem. Idem iudic:um eft de his,qui via dent nocumenta proximis ab aliís inferti ,NEO ta- men impediunt , non teneri ad reftitutionem, ni ex officio huiufmodi damna deberent impedire, => Denique inquires,quanta debcear elle culpa in- Juoltitiz,ve ex illa oriatur obligatio reftituendi, Re- fpondeo, feclufo omni contradta, 8e oftici; obliga- tione, cul po hanc debere elle moralem : quare Á quis exculetur A culpa mortali in illatione damni rauis, exculabitur ab obligatione reftituédi ctiam b veniali , quamuis culpa ex fe mortalis propter defeétum aduertentiz plene fuerit venialis : quia damnuom graue ex'obligarione proneniente ex pec- cato reftituendam , perit grauem culpam ibi pro- portionatam fuapté natura , 6c compleram in ra- tioñe iniarje, qua non exiftente liber omnino erit a relbitutionte ; quia tunc fecutum eft damnum ve- Lbti fortaitó. Ira Nauarra lib, 2.cap.1.num,248,icur quando fine culpa etiam leui clt damnum datam; eft enim tunc omnino fortuitó datum, Fateor qui- demin calu diéto,quando graue damnumillud da. tum eft cum culpa rantúm veniali, aliquos docere probabiliter,e (Te obligationem reftituendiflub pec» caro veniali. Quando verd damnum eft, fi datum eft plena aduertenria,8z peccato veniali, erit obli. gatio reftituendi fub veniali; quia tunc culpa 8 damnum funt proportionata, Quando denique quís exculetur a graui culpa inferens damnum graue proximo, ex circunftantiis eft colligendum, 8e quantitate damni :illud fit certum,in eo cafu ad obligarionem reftituendi fub mortali, requiri gra= em culpar, five tencatur quis de leui, vel leuifh- ma,(ue aca negligentia : queuis enim requirit ía £o cala culpam graucin theologia? loquendo. Vn- lio dibigentiz que non moralis , excufar ab obligatione reftituendi. Itaque mancat ftabi- obligationem reltiruendi damnum gra- ue datum ex culpa, requiri peccatum graue: fc enim iniuria complete fit propter quam eft obli- gatio reltituendi ; ac proinde ex quacumque cauía exculecura graui cúlpa, exculabitur etiam ab obli- garione reltituendi. Etex hac doétrina infertar folutio ¡llius difh- cultatis an damna que 4 brutis animalibus infe- runtor ¿necelfarió fintab corum dominis refar- tienda: hoc autem dupliciter potcft contingere, * vno modo dominp [ciente , aur aliqua ratione ti- mente damnum, ne; igente autem remedium,per quod cinfmodi damnatm impediri poller. Secundo modo domino ignorante , 8 fine villa negligentia ipiusin cultodia prediótorum animalium.Et prio- ri modo certum elt, dominum teneri ad relarcien= dum damnum illacum, quía ea que noltre cuíto- diz lunt commilía, funt veluti inftetumenta noftra, ita vt A nobis fieri cenfeantur que a noftris rc- bus fiunt; nobis quidem fcientibus , non tamen nis, led etiam in capitibus familia; debent enim impedire ne ñiant damna ab his qui fub iplorum Ccuram extánt. - Si verd fecundo modo, hoc eft, line domini ne= ' gligentiadamnum inferatur jure Canonico 8z Ci» vili fatutum et, dominum animalis quod aliquod detrimentum infert, debere town damnum relar= ale cirezaut animal ipfum pro nocumento tradere, la. habetur cap. vit, de iniuriis,8££ damno dato, 8z ftitur, de noxalibus actionibus, $e fepe alibi ner pe quando feruus infert damnum, aut cfle a de no relarciendum , Vel feruum iplum elle ua eb É A :