BCCCAP00000000000000000001456

892 REVISTA ESPAÑOLA DE TEOLOGÍA.-Bemardino de Armellada se concluye que la cognoscibilidad de las propiedades del sobrenatural sustancial se tiene que comparar con lo que Liqueto dice de la incognos– cibilidad de Dios en sí mismo y que se funda en la prueba de que Dios no puede ser objeto natural de ningún entendimiento creado (65), antes bien, es objeto sobrenatural, que, en el escotismo, aplicando el concepto a Dios, es lo mismo que objeto voluntario: objeto naturalmente incognos– cible, que para hacerse cognoscible necesita una suplencia o adaptabili– dad, posible solamente a través de la voluntad divina. Y por eso en el tercer argumento para probar la necesidad de la revelación propone Liqueto como base precisamente la incognoscibilidad de las sustancias separadas, máxime la de Dios, pues únicamente ella es objeto voluntario (66). De modo que, aun supuesto que se pudiera conocer a Dios en alguna pro– piedad particular partiendo de las creaturas, sin embargo ese concepto sería siempre más imperfecto que el concepto de Dios que se tuviera en virtud de su voluntad (67). (65) Deus sub ratione deitatis non habet naturalem ordinem ad aliquem intel– lectum creatum ut patet; quia tune naturaliter posset cognosci a tali intellectu; .posset etiam naturaliter movere intel1ec~um creatum: est enim de ratione objecti hahentis naturalem ordinem ad potentiam in ratione motivi ut possit illam natura– liter movere. Et sic Deus sub ratione deitatis posset agere ad extra. Quae omnia sunt inconv,enientia. lb., lib. 1, d. 3, q. p:; fol. 75c. Cómo Dios es objeto voluntad~ res.pecto del ,entendimiento crea,do nos lo expone también Liqueto en su comentario a fa cuestión 14 quodlibetal: "... et similiter (vo– luntas divina) potest immediate causare notitiam intuitivam cujuscumque objecti, etiam ipsius essentiae divina,e, non causando notitiam sui nec intuitivam nec abs– tractivam, et hoc est quia est objectum mere voluntarium respectu cujuscumque in– tdlectus cr;eati; sed respcctu sui intcllectus est objectu.m mere per modum naturae." Liquctc,, Comentario a Escoto, Opera omnia, t. 26, p. 43a-b. E! modo de esta prioridad causal de la volunta,d en la: manifestación de la esencia divina "ad e:xtra'' lo explica así Escoto: "Prioritas illa est qua.si .prioritas íunda– menti; ser! illud fundamentum non solum est perfecte ídem cum illo quod intelligitur fundari in ei, sed etiam illnd habct perfectionem formalem formaliter infinitam. J'ropter quod perfecte identice et unitive continet perfectionem fundamenti, et 1irop– ter istarn. rationem potest voluntas esse principium comrmmicandi essentiam, quia ipsa est i-dentice omnino ,ejusdem perfectionis cum essentia." Q1todl-ib., q. 14; Vi– ves, t 2ó, p. 64a. (66) ... horno non potest cognoscere primam substantiam in s,: ut patet: mm quia ne, aliquam substantiam creatam sub ratione propria... tum quia prima substantia est objectum tantum voluntarium. Com1i1entaria., Pro!. q. 1; fol. 5b. (67) ... etiam supposito quod (Deus) cognoscatur in particulari ex creatura, tamen conceptu ille erit imperfectior conceptu haibito de Deo virtute viluntatis divinae. lb., fol. 6a.

RkJQdWJsaXNoZXIy NDA3MTIz