BCCCAP00000000000000000001430

132 Jaime Rey Escapa Todo acto elícito de la voluntad, o se lleva a cabo según el afecto justicia o se– gún el afecto de cómodo 90 . El querer también es doble en el género, a causa de lo querido, es decir, de lo querido, o a causa del que quiere, es decir, del bien del que quiere 91 . El afecto de amistad tiende hacia Dios, en quien tiende tam– bién el afecto concupiscencia, pero de modo diverso, porque el afecto justicia tiende también hacia aquel objeto bajo la razón absoluta en sí mismo, esto es, en el objeto; pero el afecto de cómodo tiende al mismo objeto como bien para sí mismo 92 • La obligación y el poder de moderarnos a nosotros mismos en razón del fin que libremente hemos elegido, como una disposición intrínsecamente libre de la voluntad, se hace más inteligible si la relacionamos con la doctrina escoti– sta del amor, que está en consonancia con la ajfectio iustitiae y que, como ya hemos dicho, se encarga de regular todos nuestros deseos 93 : El acto de deseo no es ni puede ser el primer acto de la voluntad en su relación con un fin, porque todo deseo ocurre en virtud de un acto de amistad; y consi– guientemente, deseo un bien por razón de que amo a este a quien deseo un bien [...] El acto de amistad está en la voluntad en cuanto tiene el afecto de justicia (disposición para la justicia) [...] El acto del deseo (concupiscencia) está en la objeto amado y es pura espontaneidad. Este tipo de amor es aplicado a Dios en el acto creativo: un amor que desea darse y comunicarse y que no depende del objeto amado, sino que crea el valor en di– cho objeto. Otro concepto es el amor complacentiae, que es la respuesta por parte del hombre al amor liberal de Dios, porque respecto de Dios no cabe en el hombre un amor libera/is: el hombre no puede regalar nada a Dios. El amor amiticiae, que parte del hecho de que la amistad supone la bondad que la crea. Ideal común y estima recíproca. Finalmente amor iustitiae, que está en estrecha relación con el concepto de libertad. Es preciso tener en cuenta que Escoto relaciona y contrapone los siguientes conceptos: la affectio cammadi, el amor concupiscentiae y el desiderare por una parte y la affectio iustitiae, el amor amici– tiae y amare por otra. Los primeros términos designan bienes en cuanto referidos y ordenados al suje– to y buscados como bienes que le perfeccionan, los segundos designan bienes en sí mismos y son ama– dos por el bien que ellos mismos son. Cf. E. RIVERA DE VENTOSA, Hacia una fenomenología del amor en el pensamiento de J. Duns Escoto, en Naturaleza y Gracia 13 (1966) 289-314. 90 "Omnis actus voluntatis elicitus, aut elicitur secundum affectionem iustitiae, aut commodi". Ord., 11, d. 6, q. 2, n. 5 (XII, 348b). 9! "Velle etiam est duplex in genere, aut propter volitum, sive propter bonum voliti, aut propter volentem ve! propter bonum volentis". Ord., IV, d. 49, q. 5, n.2 (XXI, 172a). 92 "Affectus amicitiae tendit in Deum, in quem tendit affectus concupiscentiae, sed modo diverso, quia affectus iustitiae tendit in illud obiectum sub ratione absoluta in se, id est, in obiecto; sed affectio commodi tendit in idem obiectum ut bonum sibi". Rep. Par., IV, d. 49, q. 4, n. 5 (XXIV, 638a). 93 Cf. V. MESSERICH, The Awareness af Causal lnitiative and Existencial Responsability in the Thought afDuns Scotus, en De Doctrina Iaannis Duns Scoti, 11, 641.

RkJQdWJsaXNoZXIy NDA3MTIz