BCCCAP00000000000000000001372

44 DE VERA CAUSALITATE SACRAMENTORUM Caiisa iyitur eff iciens est illa quae actione :su1i influit in effectum; setl multipliciter adhuc potest consíderari illa adió aliquid efficiens, primo, ex par– te virtutis qua. agit, !!ecunclu, ex parte modi quo attingit effeetum; hine causae eHicieutis duplex clivisio: a) E,c parte virtutú; gua agit, potest esse: a) Prúicipalis, et est illa quae, ex virtute sibi propria, proportionatum habet effectum; et b) iw;trnmentalis, et e8t illa quae in tantum movetur, in quantum mota a eausa prineipali. b) E:c. par té múcli quo attingit effecl /u.ni , clividitur: a) Perficien!!, et estilla quae aetione sua attingit, 11011 tantum ad ultirnarn dü:positionem acl formam, setl etiam ad ipsum f urmarn; e. g. ealámus est causa. instrumentafo: pNficieus, quia attingit ad ipsam formam artis. b) D·isponens, et est illa guae actione sna attingit tantnm acl nltimam dis– p&sitionem :-mbjeeti, quae tamen ultima dispositio exigit, et postulat, infusionen1 ultimae fohnae; e. g. horno generans ('st causa dúpositiva filii; non enim Yirtus generantis sr:,;e extendit ad forrnam, nempe acl animam, quippe quae ereatur . imnediate a Deo, sed attiug:it tautum ad indueenclas in matrria dispo:,;itiorn'.',, quibus positi:,;, nee<:>8se e¡.;t nt Deu8 ü1funclat ultimam formam. Haee omnia compledens 8tw;. Tho1nas, haee habet: "8cíendnm est qaod cunsa efficÍC11¡; dnplú:iter potest divicli:. Uno muflo, ex parte cffectus, seilieet in du,ponentern. quae causal dispos'ilionem ad formam ultini1ún, et perficientem, quae incl11.cit 1dtimarn perfectionem. Alío moclo, ex parte ipsúis causae, in agens prineipale et instrmnentalc: agc'IIS ·enim princi1wle est primmn movens, aue11s autem. instrnmentale e:;t movens ·moh'11n.... 8cd scicndum cst q1wd actio instru– n,enti qnandoqne pertinuit ad ultimam perfectúmem guarn principale agens inducit, aliqnandu azdern füJn. 8emper turnen pcrtin{;it ad aliq·11id nltra icl qnoi/ sibi compctit seeunclmn suami naticram, sive illucl sít ultirna forma, sive cli$– po¡;ifi:o" ( 7) . Nota Bene 73. Sunt aliqui auctores qui adhuc distinguunt causnrn efficicntcm mura– lem, et dicunt causam efficientem moralem esse eam .quae aliqua bonitate et dignitate sua movet agentem intellectualem ad aliquid efficiendum; ille ig1tur influxus, qui est de essentia causae efficientis, esset inflUxus moralís. Attamen non v1detut hanc causam moralem efficientem esse admitt,m– dam, quia illa est vera causa efficiens quae actfone sun aliquid efficit; jamvern illud quod sua bonitate vel dignitate alterum rnovet, non rnovet per actionern, sed per modum objecti apprehensi; ideoque ejus causalitas videtur esse reducen– da ad causalitatem fin·is. His de causis in genere praemissis, necesse est ad nostram consideratio– nem animum convertere; sacramenta en1m dicuntur causae efficientes instru– mentales, non vero prine1pales; at quat:nam est causae efficientis instrumenta– lis essentia? - Ut huic interrogationi ~atis faciarnus, haec omnino essentialia praemittend2. censemus: 74. Cansa efficiens instrumentalis ea e8t quae in tantmn movetur in quantum mota a cau:,;a prinei.pali: )ndigct rnim motione alteriu:,; ut ipsa opcrc– tur effeetum ad cujus exsecntionem 11011 habet Yirtutem propriam. In hujus effectus oprratione duo debent sedulo c1i:,;tingui: Unnm, quod (7) In IV. isentent., ,li;,;t. 1, q. 1, ai. 4.