BCCCAP00000000000000000001233

alkarrekiko laguntza : guztien artean aurrera eraman ahal izateko, egungo egunean bearrezko diran asmoak ta burubideak (1). Gotzai baten eta bestearen berbaldiak emen ipin– tzen asi ezkero, luzeegi nintzake. Orregatik beste go– tzaien izenak ta esanak, alde bat, utzirik, "gorrieta– tik" irten-da, leen aldiz agertu zan kardena! yaun baten esperientziak ta berbak ipiniko ditut emen. Txekoslobakia, "Praga"-ko gongotzai, Yosef "Be- ran kardenala da ori (2). · (1) "La Croix", 22 sep!embre 1965, 1-go orrldn, "Editorial" za– tian. (2) Yosef Beran gongotzai la kardenala. 1883'gnko Negillaren 29-an yaio Txekoslobakia'ko Pilsen'en... 1933-an, apaizgai aun– dien Artezkari. Eginbide orlan zegoela la eginbide ori zala zio, "Hitler"-en zigorrada etorri zitzaion: "bi urte ta erdiz Da!xau'ko es– petxe entzutetsuan egon bear izatea. Ta orra, espetxean lagun guz– tien biotzak irabazi zituan. Eta gudua amaitu-la, 1946'gnko Azi– llaren 4-an, amabigarren Pio'k, Txekoslobakia'ko uriburu dan "Praga"'ko gongotzai izendatu zuan. Ona zer idatzi zuan orduan komu::iis!en egunkariak: "Oraingo onetan ,ezta Austria'ko aundi– kien bat "Praga"'ko gongotzai izatera etorri, Txekoslobakia'ko bertako erriko ta erritar apaiz bat baizik. Apaiz onek txit eraman ta irc:un bear izan zuan fasisten denporan, bai gogoan, bai soi– nean. Errikoa degu au; la errikoen ta erritarren laguna; ta erriak egiten diardun leterri berriaren lankideen adiskidea... ". Baina 1948'gnko Otsaillaren 28-an, "Praga"'ko gobernu bar– nean matxinada izan zan; ta komunistak irabazi zuten, "Stalin" laguntzale zutela. Eta Garagarrillaren 14-an, "Got!wald" yauna lete~riko Lendakari aukeratua izan zalarik, gobernuaren eskariz "Te Deum" bat abes– tu zuten katedralean, "Beran" gongotzaia buru zala la "Gottwald" bera ere aurrean zegoela. Egun batzu geroago, "Beran" gongotzaia ta gotzaiak deituak izan ziran; la artuak leterri-lendakari berriaren yauregian. Orra "Beran" la gainerako gotzaien erantzun tinkoa lelerri-lendakariari: "eurek kirmen izango ziraia leterriarekiko; baina Yainkoari zor zaiona, Yainkoari bakarrik emango ziotela; la 209 14