BCCCAP00000000000000000001130

CLEMENTE V EN LA HISTORIA DE LA MORAL 667 de los teólogos. Si de ello no constara, habría que recurrir a la cualidad del objeto o materia imperados. Finalmente, el Panormitano advierte que las ordenaciones formnladas con verbos consultivos o exhortatorios no obligan bajo pecado y que las expresadas con verbos comune,s no imponen obligación, por lo menos, bajo pecado mortal 38 • La breve exposición que acabamos de ofrecer, pone de manifiesto no sólo el influjo ejercido por Clemente V sobre el célebre canonista benedictino, sino también la plena coincidencia doctrinal de éste con los principios expuestos en la clementina Exívi de paradiso. Más aún; el Panormitano está convencido firmemente de que estos principios poseen validez universal. Efectivamente; al tratar de determinar la gravedad de las leyes y preceptos eclesiásticos, los emplea y maneja no precisamente como principios o criterios de aplicación libre y facul– tativa, sino más bien como algo obligado y necesario. Es decir: los principios enseñados por la clementina Exívi de pa:radiso poseen fuerza y valor interpretativo, por lo menos, para todas las leyes eclesiásticas y no solamente para la regla franciscana. 88 PANORMITANUS N., OSB., Cornrnentaría ín quínque libros decretalíum, Ve– netiis 1571, vol. 1, De constitutionibus, cap. 4, n. 2 ss., fol. 24 r: « Quaero an sil verum generaliter quod quis semper incidat in peccatum, maxime mortale, veniendo contra legem positivam; et ídem potest quaeri de religiosis respectu eorum regulae, an omnis contraveniens obligetur ad mortale... Distingue sic, quod aut certum est de mente legís quod intendit praecipere, et certum est quod obligat contravenientem ad mortale... Aut non constat de mente legis, et tune lex loquitur per verba praeceptiva, aut aequipollentía, ve! írnperativí rnodí, ve! per verba exhortativa, ve! per verba comrnunía. Et si loquitur per verba praeceptiva, tune contravenientcrr: obligat ad mortale... nisi materia non esset necessítativa, quia tune verba impropriantur... Aut loquitur !ex per verba aequipollentía praecep– tís, ut per verbum inhibernus. Et tune ídem quod secundo. Nam inhíbitfo continet in se praeceptum... Aut loquitur per verba imperativí modí, et casus est aliquan– tulum dubius. Die tamen quod haec verba imperativi madi ex se non semper aequipollent verbis praeceptivis... Et ex clementina colligitur hace distinctio, quod aut consuetudo habet quod illa verba imperativi madi importent praeceptum in casu..., et tune serva consuetudinem... Aut non apparet de consuetudine, et tune recurre ad qualitatern materiae. Nam si materia est multum ponderosa et verisimiliter cogitata et ponderata per superiorem, tune inducit praeceptum, alias secus... Aut lex loquitur per verba exhortativa seu consultiva... et non ligat contra- venientem ad peccatum... Aut loquitur per verba cornmunia..., et tune non obligat contravenientem saltem ad mortale ». A este pasaje nos refer.iamos principalmente al afirmar en el texto que la exposición del Panormitano podía considerarse como un verdadero comentario a la clementina Exiví de paradiso en su capítulo acerca de los criterios para discernir la gravedad o fuerza preceptiva de las diversas leyes u ordenaciones positivas. En este punto particular, el pasaje que hemos transcrito constituye realmente una de hs mejores explanaciones de la célebre constitución clementina.

RkJQdWJsaXNoZXIy NDA3MTIz