BCCCAP00000000000000000001053

Communitatis franciscalis evolutio historica 139 Extra tempora et loca silentii regularis videtur licita fuisse, im– mo laudabilia, colloquia utilia, maxime de spiritualibus. Bonaven– tura monet novitium de silentio << stricto )), et insuper: « Et quando vides fratres loquentes de aliquo, non de Deo vel de divina, Scriptura, statim recede, maxime si murmurant de ali– quo vel loquuntur de guerris... Et semper sileas ubicumque fueris in divino officio celebrando, in comedendo et in quolibet servitio faciendo, et ubicumque fuerint ultra tres fratres ... Numquam lo– quaris de saeculo nec de guerris, nec audias referentes... » Cum frater confitetur, se accusare debet « de perditione temporis, quia stas otiosus in dicendo et audiendo verba vana et otiosa et nociva et ad risum provocantia » (157). Speculum disciplinae criterium satis amplum, etiam tempore pro-. bationis, ostendit: « Alias de necessariis et honestis, loco et tem– pore debitis, loqui, prout eis ordinatum fuerit, poterunt inter fra– tres ... )) (r58). Statutum silentii fere immutatum permansit saeculis XIV et XV. Ordinationes Benedicti XII caput speciale « De silentio » continent, sed textus resurnitur ex narbonensibus (r59). Ex reiteratione autem ordinationum de hac re in capitulis concludere licet non facilem fuisse silentii observantiam in conventibus (r6o). In legislatione illius temporis nihil invenitur de recreatione com– muni statuto tempore. E contra scimus vitae regularitatem compen– sationem recepisse certis anni diebus extra ordinem, in quibus com– munitas festive laetabatur cibis et potibus abundantioribus, canticis, ludis scenicis et sacris repraesentationibus necnon sic dictis « prae- (157) Regula novitiorum, c. IO et 15, l. cit. 485, 489; cf. Epist. de XXV me– morialibus, IO, p. 494, et. praesertim De Perjectione vitae ad sorores, c. 4: 11 De silentio et taciturnitate », ubi loquens de silentio evangelico: « Verbum otiosum e$t, ut dicit Glossa, quod sine necessitate dicitur proferentis aut utilitate audien– tis. Seinper igitur melius est et utilius tacere quam loqui. .. ». lbid. n5-u7. (158) Speculum disciplinae, p. I, c. 4, l. cit. 586; c. 5, p. 588-589. (159) AFH 30 (1937) 335-336; Stat. Sixtina 1469, c. 5, in MF 45 (1945) u7- n8; Alexandr. 1500, in CHL I, 154. (160) .Cf; AFH 7 (1914) 472 (Stat. Aquitaniae); 18 (1925) 357 (Mem. min. gèn. c. 1320); 38 (1945) 130 (cap. gen. 1319); 56 (1963) 251 (stat. min. gen. 1454).