BCCCAP00000000000000000001015

184 Miguelángel de .Espinal los torneos y, en general, todas aquellas obras· u ocupaciones que encierran mayores ocasiones de pecar, porque profanan · el día de fiesta y se oponen al culto divino (20). A Juan Duns Escoto (m. 1308), atribuyen frecuentemente los auto– res la opinión de que el pecado es obra servil y que profana el día de fiesta (21 ); pero creemos que en los escritos del gran Doctor franciscano no se encuentra expresamente semejante afirmación. Escoto trata expresamente de los actos de adoración y de caridad para con Dios, y parece admitir la obligación de ejercitar estos actos en los días de fiesta, por lo menos si no se puede cumplir el precepto eclesiástico de oír misa (22). Teniendo en cueµta estas enseñanzas y la mentalidad dominante en el siglo XIII y siglos anteriores, se puede presumir que el Doctor Sutil habría enseñado que el pecado es obra servil (23); pero es aventurado afirmarlo categóricamente. · (20) R1cHARDus A MEDIAVILLA, Super quatuor libros Sententiarum, t. 3, Bri– xiae 1591, d. 37, a. 2, q. 4, ad 3. p. 452. (21) Véanse, entre otros, ToLETus F., De instructione sacerdotum et peccatis mortalibus libri octo, Lugduni 1681, lib. 4, cap. 24, n. 12, p. 599; Sorus D., De iusti– tia et iure libri decem, Venetiis 1584, lib. 2, q. 4, a. 4, p. 141s.; PATuzz1 I. V., Ethica christiana sive Theologia moralis, t. 4, Bassani 1790, pars 3, diss. un., cap. 5, p. 116: MAYOL l., Summa moralis doctrinae thomisticae circa decem praecepta decalogi, [Avenione 1704], en MIGNE, Theologiae cursus completus, t. 14, c. 276; FAGUNDEz S., In quinque Ecclesiae praecepta, Lugduni 1626, cap. 9, n. 1, p. 40; VIATOR A Coc– CALEO, Tentamina theologico-moralia, Lucae 1778, t. 2, diss. 1, cap. 8, n. 6, p. 118. (22) Con respecto a los actos de caridad dice Escoto: << Quantum ad secundum dico quod illud praeceptum affirmativum :.. non tantum obligat ad semper oppo– situm fugiendum, ne scilicet insit actus odii, sed etiam pro aliquando ad actum elicitum, quia ille actus est circa finem ex cuius bonitate descendit omnis bonitas inoralis in actibus qui sunt ad finem; sicut igitur horno tenetur habere aliquem actum virtuosum, ita tenetur habere aliquem actum illius praecepti circa finem gratuite diligendum. Quando autem sil hoc, forte determinavit hoc illud praeceptum divinum: sanctifica sabbatum et maneat unusquisque apud se ... Et Ecclesia speci– ficavit quantum ad missam audiendam in die dominico>> (DuNs Scorns l., In I I I Sent., d. 27, q. un., n. 18, en Opera omnia, Parisiis 1894, t. 15, 372s.). La obligación de realizar algún acto de adoración, en caso de no poder oír misa, aparece quizá más 'claramente (cf. IDEM, In I I I Sent., d. 9, q. un., n. 5, en Opera omnia, t. 14, 388s.). (23) Quizá podría incluirse el pecado mortal en la siguiente definición de obra servil: << Actus servilis ... prohibens a cultu tune exhibendo Deo; ille enim actus non prohibetur nisi quia impediens vel retrahens ab isto cultu qui praecipitur >> (DuNs Scorus L, In I I I Sent., d. 37, q. un., n. 7, en Opera omnia, t. 15, 826). ¿No se podría interpretar como la mente del gran Doctor franciscano lo que enseña sobre los actos de caridad el célebre escostita Tartareto? (m. 1500?):

RkJQdWJsaXNoZXIy NDA3MTIz