BCCCAP00000000000000000001014

en la parte superior de la razón, esto es, con deliberación y consenti– miento, constituiría pecado mortal. Esto significa, naturalmente, que no existen pecados veniales más que por imperfección del acto humano. No obstante, parece ser que a esta conclusión no se debe atribuir un valor o significado universal. Efectivamente; el Maestro de las Sentencias enseña que las palabras ociosas y otras acciones semejantes, al menos cuando no se incurre en ellas frecuentementre, no implican pecado mortal o, lo que vale lo mismo, que constituyen materia leve y pecado ex genere suo venial 3 4. No otra cosa enseña con respecto a las mentiras piadosas y jocosas. Unas y otras importan alguna culpa, pero no, grooe. Esta conclusión parece que debería aceptarse sin ningún reparo ni limitación; sin embargo, el maestro Lombardo ha creído necesario advertir que ambas especies de mentiras podrían tal vez constituir pecado mortal en los perfectos, sobre todo si se convierten en fre– cuentes o habituales: « Sunt enim mendacia quaedam pro salute vel commodo alicuius, non rnalitia, sed benignitate dicta... Est et aliud men– dacii genus, quod fit ioco, quod non fallit: scit enim cuí dicitur, causa ioci dici. Et haec duo genera rnendaciorurn non sunt sine culpa, sed non cum magna. Perfectis vero non convenit rnentiri, nec etiam pro tem– porali vita alicuius, ne pro corpore alterius animam suam occidant. Licet eis verum tacere, sed non falsum dicere... Tertium vero genus mendacii est, quod ex malignitate et duplicitate prodit, cunctis valde cavendum. His innui videtur, mendacia illa, quae fiunt íoco vel pro salute alícuius, imperfectís esse venialia peccata, perfectis vero illud quod pro commodo alteríus dicitur, esse damnabile; quod etiam de mendacio ioci putari potest, pr.aecipue si iteretur » 35 • Esta breve exposición pone de manifiesto cuán reducido es, en la mente de Pedro Lombardo, el campo de la materia leve y el de los pecados ex genere suo veniales. Así mismo demuestra cuán insigni- 34 Ibídem, p. 425: « Supra dixi: 'aliud frequenter, aliud semel ', quia, ut quibusdam placet, quaedam sunt, quae, si tantum semel fiant vel facienda dispo– nantur, damnant; quaedam vero non, nisi saepius fiant vel facienda decernantur, ut de otioso verbo et huíusmodi ». 35 Ibídem, lib. 3, dist. 38, cap. 1, p. 270 s. Poco más adelante se expresa en los siguientes términos: « Ecce ex his constat, omne mendacium esse pecca– tum. Non tamen de omni mendacio accipiendum est illud: Perdes omnes qui loquuntur mendacium; nec illud: O,i, quod mentitur, occidit anímam; nec omne mendacium isto praecepto prohiberi videtur, nec praemissa descriptione mendacium ioci includi » (Ibídem, cap. 4, p. 724). 14

RkJQdWJsaXNoZXIy NDA3MTIz