BCCCAP00000000000000000001014

de la raz6n solicita a la parte superior y 6sta consiente, entonces hombre y mujer - toda la persona - comen juntamente de la fruta prohibida y queda, así, consumado el pecado mortal 32 • Esta breve exposición del pensamiento de Pedro Lombardo ofrece algunos puntos obscuros que merecen nuestra atención y comentario. En primer ,lugar, no se puede negar que en el pasaje que comentamos, parece afirmarse claramente que los movimientos de la sensualidad se deben considerar siempre como pecado venial, esto es, aunque la volun– tad o parte superior de la razón se haya opuesto resueltamente a ellos desde el principio. Sin embargo, tal vez no se pueda afirmar cate– góricamente, pues se podría pensar que quiere enseñar lo contrario al reproducir' el siguiente pasaje de san Augustín: « Sed aliquando ratio viriliter etiam commotam cupiditatem refrenat atque compescit; quod cum fit, non l,abimur in peccatum, sed cum aliquanta luctatione co~ ronamur » 33 • Igualmente, parece enseñar con claridad que no existe materia leve ni pecados ex genere suo veniales, ya que todo pecado. cometido 32 Ibídem, cap. 6-12, p. 423 ss.: « Illud quoque praetermittendum non est, quod talis nunc in unoquoque homine tentationis est ordo et progressio, qualis tune in primis praecessit parentibus. Ut etenim tune serpens mulieri malum suasit, ipsaque consensit, deinde viro suo dedit, sicque consummatum est peccatum; ita et nunc in nobis pro serpente est sensualis motus animae; pro muliere inferior portio rationis; pro viro superior rationis portio... Ut enim ibi serpens suasit mulieri, et mulier viro, ita et in nobis sensualis motus, cum illecebram peccati conceperit, quasi serpens suggerit mulieri, scilicet inferiori partí rationis, id est rationi scientiae; quae si consenserit illecebrae, mulier edit cibum vetitum; post de eodem dat viro, cum superiori parti rationis, id est rationi sapientiae, eandem illecebram suggerit, quae si consentit, tune vír etíam cum femina cibum vetitum gustat. Si ergo in motu sensuali tantum peccati illecebra teneatur, veniale ac levis– simum est peccatum. Si vero inferior pars rationis consenserit, ita ut sola cogita– tionis delectatione sine voluntate perficiendi teneatur, mulier 1,ola manducavit, non vir, cuius auctoritate cohibetur voluntas, ne ad opus usque perveniat. Si vero adsit plena voluntas perficiendi, ut, si adsit facultas, ad effectum perducatur, vir quoque manducat, quia superior pars rationis illecebrae consensit; et tune est damnabile et grave peccatum. Quando autem mulíer sine viro gustat, uiiquando est mortale, aliquando veniale peccatum. Ut enim dictum est, tune mulier sme viro gustat, cum ita delectatione cogitationis peccatum tenetur, ut faciendum non decernatur; vel cum quidam terminus et mensura peccato adhibetur a viro, ut non liceat mulieri effrenata libertate in peccatum progredi. Si vero peccatum non diu teneatur delectatione cogitationis, sed statim ut mulierem tetigit, viri auctoritate repellitur, veniale est. Si vero diu in delectatione cogitationis teneatur, etsi voluntas perficiendi desit, mortale est, et pro eo damnabitur simul vir et mulier, id est totus horno, quia tune vir non, sicut debuit, mulierem cohibuit, unde potest dici consensisse ». 33 Ibídem, cap. 12, p. 427. 13

RkJQdWJsaXNoZXIy NDA3MTIz