BCCCAP00000000000000000000889

PROLOGVS IN METAPHYSICAM 409 ordine doctrine omnium scienciarum; post gramaticam uero sequitur logica: quasi instrumentum inueniendi omnes alias sciencias, precedit omnes sciencias inue– niendas. 37. Set logica est instrumentum inquirendi alias sciencias per doctrinam uel per inuencionem, sicut gramatica est instrumentum congruum acquirendi alias scien– cias per doctrinam: unde sicut gramatica est congruum instrumentum acquirendi alias sciencias per doctrinam, sic logica est uerum instrumentum acquirendi per se per inuencionem: quia uero instrumentum acquirendi ab aliquo per doctrinam est prius instrumento acquirendi per inuencionem, ideo gramatica est prior logica. 38. Propter quod PHILOSOPHUS dicit, II Methaphisice, quod 'absurdum est 10 querere simul scienciam et modum sciendi', ut dicit COMMENTATOR: 'Dedit M2ra preceptum ualde utile: I ut homo non adiscat logicam cum admixtione aliarum scienciarum', ubi eciam dicit quod 'logica est uia acquirendi omnes alias sciencias'. Post ipsam uero sequitur logica, quia nulla sciencia potest tradi nisi mediante aliqua raciocinacione et collacione; raciocinari autem est actus proprius logice, 1s quia raciocinari non est aliud quam arguendo deducere, quare post gramaticam, inmediate sequitur logica; post logicam autem sequitur methaphisica communis que est de rebus communibus. 39. Patet quod post logicam sequatur methaphisica: primo, quia illa sciencia, cuius principia ingrediuntur principia aliarum scienciarum, est prior ordine 20 doctrine omnibus aliis scienciis; set principia methaphisice ingrediuntur uniuersa– liter principia omnium aliarum scienciarum particularium, quia omnia principia aliarum scienciarum particularium tenent ex uirtute istius principii methaphisice: 'de quolibet est necesse esse uel non esse'; quo principio interempto, nullum princi- 1 doctrine] om. S [ quasi) quiaS 2 omnes 1 ) om. S 4 alias sciencias) om. M [ per 1 ... uel) om. S 5 congruum] om. S 6 unde...7 doctrinam] om. M 7 doctrinam) unde sicut gramaticaadd. S 8 aliquo) alio S 9 inuencionem) reconuencionem S IO dicit) om. S 11 querere...scienciam] simul querere substanciam S [ sciendi] in sciencia S Dedit) tercio praem. S 13 ubi eciam) uel M I acquirendi) acquisitiua S I omnes] om. S 14 quia] quod S 15 aliqua] alia S [ raciocinari...proprius] raciocinatur autem proprie actus S 16 raciocinari] raciocinare S 17 autem) ueroS 19 logicam] autcmadd. S [ scquatur] sequiturS [ methaphisica) communisadd. etexp. S 20 principia 1 ] principium SI principia 2 ) nunc principium SI aliarum scienciarum) omnium aliorum S 21 prin– cipia] principium S I uniuersaliter) om. M 22 aliarum) om. S 23 aliarum] om. S [ tcnent) om. M [ ex) et S methaphisice) methaphisici S 24 est necesse) om. M 10 Philosophus...Methaphisice: ARISTOTELES LATINUS, Metaphysica, II, 3, [995al4-15], (AL, XXV /2), 39-40: "Absurdum est simul querere scientiam et modum scientie; est autem alterum non facile accipere". 11 Commentator: COMMENTATOR, Metaphysica, II, 3, com. 15, f. 35rb: "Dedit praeceptum valde utile, et est: ut homo non addiscat illam cum adiunctione aliarum scientiarum, quoniam rune neque addiscent hanc, neque istam, sicut dixit <35va> malum est quaerere aliquam scientiam et modum, secundum quem declaramr. Hoc enim simile est ei qui docet homines viam cum addiscit eam; aut qui intendit medicinari hominem et iterum addiscit medicinam, sicut de quodam dicitur, quod cum ad infìrmum accessit et propinauit medicinam ei, et inspexit post librum, et mortuus est infirmus".