BCCCAP00000000000000000000603

E) Pecado = uts, utsegite, utsegiñ, oker, makur, gaizki egin, ohen, pekatu, hear eztana, zille eztana, dehekatu edo galerazi edo eragotzia: a) Uts, utsegi,te, uts-egin.-Su significado primero es de falta ma– terial, extendido luego a omisiones y por fin a toda clase de falta: ((Meza utsegin det; mtza hat egin dut utsa» = he faltado a misa, he faltado a una misa (G. AN.). «Nere utsak, nere utsegiteak, nere utsegiñak» = mis faltas (G. AN.). b) Oker, okerbide. Significan defecto en general comprendidas las faltas morales: «Qker ihilli naiz, Jauna» = he andado, Señor, desviado (G.). «Bi okerbide ditu erri onek: zimurrak eta otzak (el. de izatea) » = este pueblo tiene dos defectos: ser agarrados y fríos (AN. Lesaka). «Gure okerra erakutsi zigun» = nos enseñó nuestra falta (G.). c) Gaizki egin: «David'ek ezagutu zun gaizki egin zuela» = co– nóció David que había pecado (AN. b.). d) Bear eztana. Bear eztana egin» = hacer lo que no se debe (G. AN.). ((Bear eztiran izketak (G.), edo solasak (AN.) izan, bear eztira– nak erran (AN. b.) = tener conversaciones que no se deben tene1, ha– blar de cosas de que no se debe" hablar. e) Zille edo zillegi eztana, debekatu edo galerazi edo eragotzia egin Hacer lo ilícito o prohibido (G.). f) Oben: «Oben astuna edo Iarria>l = pecado mortal. ((Oben ari– ñall == pecado venial. " g) Pekatu Esta palabra ha prevalecido casi completamente para expresar pecado. El pueblo expresa la culpa en dejar de cumplir una obligación por utzi, utsegin o verbo negativo acompañado de sustantivos o verbos, que significan posibilidad: al, al izan, tiempo potencial de izan transitivo o forma verbal sustantiva en te (tze) con el sufijo z: a) Verbos predichos con alik, alean, alez. «Gan ( joan) alean, gan (joan) alik, gan (joan) alez meza utsegin, utzii> = dejar la misa pu– diendo ir o sin motivo o con culpa (AN. b.). «Aalez, al guzitan izan» = estar en la medida de lo posible, todas las veces que he podido ( AN. Igantzi). b) Verbos predichos con al izan: «Etorri al izanda, al naizela ez naiz etorrÍll = no he venido pudiendo (G.). ((Al dutela eztut utzÍll = no he dejado sin motivo (AN. Igantzi). e) Verbos predichos con tiempo potencial de izan: «Etorri nite– kela utzi numl = dejé pudiendo venir o sin motivo (AN. Elgorriaga). ((Dezakegula eztegu uzteml =no.dejamos sin motivo (G.). d) Verbos predichos con forma verbal sustantiva en te (tze) y 239

RkJQdWJsaXNoZXIy NDA3MTIz