BCCCAP00000000000000000000545

PAULUS ATHENIS (ACT. 17, 16-34) 99 ab ipso ongmem se trahere gloriabantur: h.inc fiebat, ut homincs al– terius nationis, tamquam diversae spcciei considerarentur, despiccrcn– tur, imo, ut qui deos alias colebant, tamquam impii haberentur, odio et exsecratione digni. Pro Graecis, qui superbe e summo Zeus (Iupi– ter) progenitos se dictitabant, ornnes aliae gentes erant « barbari », et respectu eorum valdc inferiores. - Paulus docct omnes homincs, qui habitant super universam facicm terrac, cssc acquales rationc originis. - Sicut gentiles ex multitudine deorum ad diversitatem hominum concludebant, ita Paulus ex unitate generis humani ad un.itatem Dei concludit. - b) Felicitati hominum alío quoquc modo providit Dcus: distribuit nempe homines, quo melius sese evolverent, super univcr– sam terram, assignans illis tcmpora gloriae et humiliationis, et consti– tucns terminos uniuscu.iusquc populi ipsa terrae conforrnatione, mari, fluminibus, montibus, etc. - Dcus igitur, Providentia sua constan– ter operante, tam singulos quam universos dirigit. - Doctrina sane congruentissima pro illis audientibus, qui omnia caceo fato subiccta exsistimabant. v. 27 - Hac diversac curae, quas Dcus hominibus impcndit, Jume habcnt scopum: ut homincs nempc c1uaerant Dcnm, (< si forte attrcc– tent Enm et inveniant »; h. e. ut qnaerant Deum, palpando (more caecorum aut hominum in tencbris ambulantium) crcaturas, casque considerando, Dcum sub earum velo absconditmn invcniant 4 7 • Tria maximi momenti circa cognitionem Dei naturalem docct hic Paulus: 1°) voluntas Dei est, ut homines Eum quaerant; ergo homines obligatione tenentur inquirendi Deum. 2°) creaturarum consideratio est via perveniendi ad Dei cognitioncm: 3°) homo potest Dcum invcnire, h. e. Eum quasi mentali attactn apprehcndere, et cognoscerc. - Sed quam– vis horno potuisset, et quidcm absque magna difficultate, Dei cognitioncm acquirere, praevidit tamen Dcus homines non essc ad cam pcrvcnturos: hanc Dei praevisionem indicat partícula d apix y1.:: = si forte. - Notitia Dei per solam rationem acquisita, sufficiens quidem esset ad Deum colendum, vitamque recte et honeste instituendam; semper tamen obscuritatc labo– rasset; sicut notitia quam caecus per rerum attactum sibi efformat, imper– fecta est. Lumen rationis per se clarum et potens, propter dependentiam. quam in suo excrcitio habet a sensibus, saepe in inquisitione veritatis de– ficit. Hanc deficientiam lmninis rationis quo gentiles instructi erant ad co- 47 Constructio graeca v. 27 ad normam penitus classicam rimata, aoristo opta– tivo ff'lJAGupÉcrsuxv ••., Eilpmsv, egregie declarat, - ait *BLASS, - et Deum esse proximum, et tamen ocuhs occultum.