BCCCAP00000000000000000000545

PAULUS ATHENIS (ACT. 17, 16-34) 97 Exordi11111 (vv. 22 sq.): demulcet auditores, a) compellans eos modo apud classicos oratores usitato: "Avop2c; 'Alh¡v,xfot = « Viri Athenienses » (Ita semper THUCYDIDES et DEMOSTHENES orationes exordiuntur); b) dicens eos in ornnibus religiosiores, vel de cultu deorum studio– siores prae omnibus aliis graecis; c) cuius religiosae sollicitudinis argu– mentum est ara illa, quam « ignoto deo » inscriptam offendit. « Per omrúa quasi sttperstitiosiores vos video»; haec verba, quae vi– dentur offensam sonare, laudem potius continent (cfr. sensum sub litt. b) mox positum): owno, xlµ.wv (a odow, = timeo, revereor; et o,xlµ.w'J, = numen, sive bonum sive malum), potest sumi duplici sensu; malo, de cultu superstitioso; et bono, de cultu in genere, de studio et cura in colendis murúrúbus. - De inscriptione anonyma illius arae dicit S. HIERONYMUS fuisse numero plurali, = &yvwcrwtc; -&201c; = ignotis diis; Paulum vero ad suum propositwn assequendwn eam parumper immu– tasse in singularem num.erum 4 5. - Difficile tamen videtur Paulum tali libertate usmn fuisse coram auditoribus inscriptiones ararum suae civitatis bene cognoscentibus, a qtúbus poterat corrigi, et velut de– formator veritatis despici; et ita fructrnn orationis suae perdidisset. Cctcrum, nemo hodie in dubium vocat talem aram cum inscrip– tionc in numero singulari exsistere pottússe, et probabilissime exsti– tisse: ut deducitur ex Pausa.nía, et ex Diogene Lacrtio in vita Epimc– nidis. - Iste, narrat Lacrtius, ut pestem Athenis grassantem ab Urbe propulsaret, oves plures ab Areopago dimissas, et proprio instinctui pernússas, ubicumque consistcrent, deo loci ,é¡) 7:pocr-í- 1 xo'1,t 1lzc:) immolandas constituit. Athenienses igitur, praeter imrnmeros deos, proprio nomine in– signitos, quos colcbant, quorumque aris plena erat civitas, (una Athe– narum Urbs totam Helladem numero dcorum superabat) 46, ercxe– rant altaria diis ig11otis, ne aliquis eonun praetermitteretur. - L1.udat Paulus religiositatcm Athcniensium, quae in se cst affectus laudabilis; minime vero approbat obicctum illius rcligiositatis. Statim enim proponit thcma sumn de unicitate veri Dei, contra nmltiplicitatem deorum quos illi colebant. << Q11od e1go ignorantes colitis, hoc ego mm1m– tio vobis ». Perperam i.nde quis infcrret Deum ignotum inscriptio1ús quem athenienses colebant, esse Deum verum: sed in hoc uterque conveniebat, quod uterque crat ig11ot11s pro athe1úensibus; et hace utriusquc numiiús similis condicio inservit Paulo ad inttoducendum 45 fo Ep. ad Tit., 1, 12; ML 26, 607. 46 PAUSANIAS, Graccíac dcscriptio, 1, 3. 24.