BCCCAP00000000000000000000288

parte alguna. Dago bat pobre? bego Jangoikoareki ongi, tu abrastuko du bear- bada; ezperen obe du pobre Jangoikoaren maite, ezi ez abrats ta arren etsai (234) : des uno pobre? esté bien con Dios, y lo enriquecerá tal vez; en todo caso es mejor pobre y amado de Dios, que no rico y enemigo suyo. ETSITU - desesperar; resignarse a. Andrea tu umeak etsiturik zeude etzela itzu- liko (313 ): la mujer e hijos estaban desesperados que no volvería. ETXAKIDE - vecino, habitante de la misma casa. Gezurra da iduri onaren etxa- kide dela lujuria ( 352 ) : es mentira que la lujuria es vecina de casa de la hermosura. Bi ama bizi zire etxe batean azitzen nork bere semea. Batari il zitzaio berea; tu artu tu iminirik gauas aldakan bertzeari, ebatsi zio bere aur bizia. Argitu ondoan aurkitu ze triste gura aur ilareki aldakan; artu zue es- kuetan, ta ezaunda zue etzela berea; ta joanik etxakideagarza, ikusirik berea ta bizia arren besotan, eskatu zio sinki bere aurra. Ark uka, oiu, ta arroitu ( 361 ) : dos madres vivían en una casa, criando cada una su hijo. A una se le mu- rió el suyo; lo tomó y lo puso de noche junto a la otra, a quien robó el suyo que vivía. Al amanecer se encontró aquella desgraciada con la cria- tura muerta a su lado; la cogió en sus manos, y conoció que no era su hijo. Se fue a su vecina, y viendo al suyo vivo en brazos de aquélla, le pidió con todas veras su hijo. Ella se lo negó, y se puso a gritar y alborotar (367) ( Salomonek erabaki zuen auzia ) . ETXAKIN (ez jakin) - no saber; ignorancia. Etxakinez zer egin ( 43 ) : no sabiendo qué hacer. Etxakin noiz il bear duen batek, ta etxakin nola. Etxakin ilen den ustekabean derepente, edo guti bana (261) : no sabe uno cuándo ha de morir, y cómo. No sabe si morirá impensadamente de repente, o poco a poco. Etc. etc. ETXAPERRO - perrito casero ( 149). Véase la cita en artzanora. ETXEPARTITZE - divisiones en la familia ( 9 9 ) . Niori estimazio gutiago gura- tsoai baño. Andik ainbertze etxepartitze; andik idukitzea guratsoa zokoan alesta bekala ( 99 ) : a nadie ( se tiene) menos estima que al padre o madre. De ahí las divisiones en casa, de ahí el tenerlos en el rincón como a un estropajo. ETXI - jaguarda! jaguardad! Ara bi eriotze etxe batean, baño etxi oraño! ( 59 ) : ihe ahí dos muertes en una casa, pero aguardad todavía! «Prediku goi esta guretako.. . ta ala in dezakegu lo puxka bat bitarteo». Baña ez, etzaistela lokar, etxi guti bat (159) : «Ese sermón no es para nosotros, así que podemos dor- mir un poco entre tanto». Pero no, no os durmáis, aguardad un poco. «Jan- goikoari eskerrak, eztut nik kondiziorik emankako, libre naiz alde gontaik*. Baña etxi oraño, ezi dio, etzogula niori gaizkirik egin ez obras tu ez itzes ere ( 160 ) : gracias a Dios, no tengo la condición de andar riñendo a golpes, por ese lado estoy libre». Pero aguarda todavía, pues dice (el V mandamien- to) que no hagamos mal a nadie ni de obra ni tampoco de palabra. Etxi, sarri etorriko da aizeratzeko eguna, diot iltzeas ( 238 ) : aguarda, pronto vendrá el día de la aventadura, quiero decir de la muerte. ETXIDEN - aguardar. ETXIDEN-ARAZI - hacer aguardar. ( Job sarztuak) etzio pobreai ukatu nai zuena, estare etxiden-arazi alargun tristea ( 128) : Job no negó al pobre lo que quería ni hizo aguardar a la triste viuda.

RkJQdWJsaXNoZXIy NDA3MTIz