BCCCAP00000000000000000000288
BITARTEO ( = bitartean ) - entre tanto ( passiin ) . RIURDURA - retorcimiento, tortura. Biurdw;-a fztertees sentiaraziko diote ezin yagos (321 ) : con fuertes retorcimientos le harán sentir (sufrir) a más no poder. BIlJRKATU - retorcer. (Sandu batek) artu zio kapain kanton bat bi eskus, ta biurkaturik atra zue artaik odola (202) : (Un santo a un abogado de malas causas) le cogió con las dos manos el borde de la capa, y retorciéndola sacó de ella sangre. Orgatik dutenek oñaze edo ezur azltxi edo atreas, edo bertze gaitz bizi guzikoes, ezpadire kuratzen bein errenzedio gogor erru bates, ele- jitzeunte pasatzea beingoas mi?z erruagoko bat irzdar-aldi bates, dela ebakitzea, dela erretzea, dela biurkatzea, ez egoteagatik bizi guzian neketarz naiz neke gutixagokoas (323): Por eso los que sufren un dolor sea por un hueso frac- turado o dislocado, sea por otro mal de por vida, si una vez no se cura con un remedio duro y fuerte, prefieren pasar de una vez con un esfuerzo un dolor más fuerte, o cortar o cauterizar o retorcer, por no estar toda la vida su- friendo aunque sea un dolor más ligero. BIZ - imperativo sintético del verbo izan - sea. Lizarraga lo emplea continua- mente en esta y otras obras suyas. Biz bedeikatua Jangoikoaren izena: Ben- dito sea el nombre de Dios. Guziek ziote oiuz: Ala biz, ala biz: todos decían gritando: Así sea, así sea ( 176) . Biz jakintasun.. . biz ajola ere.. . biz animo ere.. . ( 346-7 ) : haya (en los sacerdotes) ciencia.. . haya diligencia.. . haya ánimo. (Et passim). Pero no conoce el plural bire (bira), y así usa biz también con sujeto plural: Biz azotettoak etxean: haya pequeños azotes en casa. BIZIATU - viciarse, alabearse, torcerse. Biziaturik gaude nola orma-zarrak ( 383 ) : estamos viciados (torcidos) como pared ruinosa. BIZIKIDE - consorte. Ez desea projimo lagunain bizikidea (2, 191 ) : no desear la mujer del prójimo. BIZINAI - vividor, amigo de la buena vida. (Lo que se dirá de un difunto). Bertze batek errain da: esta sartuko bevla berla ara bezalako bat etxe gartan. Bevtze batek: Orzgi mundukoa ta bizinaia ze bada ditxosoa; bortz partido jokaturik, bortz pintaska eginik, bortz dantza atrarik, edo bortz trago edanik joan da mundu gontaik (274): Otro dirá: No entrará luego luego en esa casa uno como éI. Otro dirá: Bien mundano y vividor era pues el dichoso (difunto); se ha marchado de este mundo después de haber jugado tantos partidos, hecho tantas farsas, sacado tantas danzas, o echado tantos tragos. BIZIRO - vivamente. Biziro sinestatu: creer con viva fe (30, 75, 88). Esplikatu biziroago - explicar más al vivo (319) . BIZITASUN - vivacidad, acceso de cólera ( 161 ) . BIZITOKI - habitación, morada. Jauna, ongi gaude emen. Eginzkipn elpzert irur bizitoki: orren ta Moiseseiz ta Eliaseízdako ( 334 ) : Señor, bien estamos aquí ( en el Tabor). Hagamos aquí tres moradas (cabañas) para vos y para Moisés y para Elías. BIZITZA, BIZITZE - vida (passim, de las dos maneras). BIZITZE-MODU - modo de vida. Bizitze-modzt guziatz gaudelaik erne aski ez emateko lekurik deabruai (193) : en todo nuestro modo de vida estando bas- tante vigilantes para no dar lugar al diablo.
Made with FlippingBook
RkJQdWJsaXNoZXIy NDA3MTIz