BCCCAP00000000000000000000277

FRANTZISKO ONDARRA 236 [2] 5. IEA, Navarro 2650, 8 znb., 1-2 eta 51-55at. 6. Diccionario Geográfico-Histórico de España ... Sección I. Comprehende el Reyno de Navarra, Se- ñorío de Vizcaya, y Provincias de Álava y Guipúzcoa. Tomo I. Madrid MDCCCII: ik. 393. 7. Comisión de Estadística general del Reino. Nomenclátor de los pueblos de España . Madrid 1858, 586. 8. Gran Enciclopedia Navarra . VI liburukia. Iruñea 1990, 265. 9. Orkoien berriki udal bihurtu da eta ez du orain Oltza zendea osatzen. 10. IEA, Villava 2203, 25, 19. 11. IEA, Sojo 116, 25, 70. Guk 1763ko aldaera erabili dugu, orijinalarekin bat datorrena, zedila eta grafiako beste gauzaren bat izan ezik: ik. Villava 2203, 25, 25. 12. IEA, Villava 2203, 25, 26-29at. 13. IEA, Villava 2203, 25, 2. or. eta aurkezten duela. Aurreko hamarkadan, hots, 1761-1770 urteetan, 24 ba- taio, 4 ezkontza, belazio 1, adinekoen 6 ehorzketa eta haurren 5 izan dira. Garai horretako hamarrenen berri ematen delarik, ikusten dugu Izun hona- ko fruituok biltzen direla urte horietan eta hurrengoetan: garia, ordio edo ga- ragarra, oloa, zekalea edo centeno , ailorbea edo albuelba ‘alholva’, garbantzu edo txitxirioa, baba, ilarra edo arveja , beza , jiron , comunia , artoa, mahatsa, artilea, bildotsak, txerrikumeak edo cerdillos eta lihoa. 1783an “Alb o lba” idaz- ten da eta Ezcandia azaltzen da, desagertzen direla comunia , artoa, mahatsa eta txerrikumeak. 1784an Aiscol ageri da, ez dugula jaso beste daturik. 1787an “Alb o lba” errepikatzen da eta aipatzen dira Arbeja quadrada eta negra eta berriz ere ezcandia , desagertzen direla artoa, mahatsa, txerrikumeak, ais- col eta lihoa 5 . 1802an 13 etxe eta 91 biztanle ditu 6 ; 1857an, 106 bizilagun 7 ; eta 1986an, 23 8 . Ez da inoiz udal izan, baizik eta concejo , beste zenbait herrire- kin, hots, Aratzuri, Artazkotz, Asiain, Ibero, Izkue, Lizasoain, Oltza, Or- koien 9 eta Ororbiarekin Oltza izeneko zendea osatzen duela. 1589an eliza gi- belean aurkitzen ditugu bildurik herriko arazoak tratatzeko. Honela irakurt- zen dugu: «pareçieron presentes los jurados vezinos y conçejo del lugar de yçu estando juntados y congregados a conçejo y baçarre en su lugar vsado y acostunbrado a toque de canpana ... ques tras de la yglesia parrochial del dicho lugar de yçu donde tienen vso y costunbre de se juntar para espedir y librar los negocios to- cantes al d[ic]ho concejo” 10 . Urte eta leku horretan bilduak hauek dira: “martin de satrustegui” eta “joanes de yçu” zinegotziak jurados , “joanes de vrdiain”, “miguel de yçu”, “re- mon de artazcoz”, “martin de ollo”, “catelina de içu” alarguna eta “joanes de yçu”. 1604an hauek ageri dira auzi moduko batean sarturik: “Don Miguel de Izu abbad del”, “martin de Izu” -hau ere apaiza-, “miguel de Iriarte”, “Juan de Mendigaña”, “Juanes de ollo”, “Remon de Artazcoz”, “miguel de Izu alias ansso”, “Juanes de Vrdiain”, “Juanes de Izu” eta “martin de Izu y artazcoz” 11 . 1731n aurkitzen ditugu bildurik “Marttin de Vrdaiz” eta “Francisco de La- rumbe” zinegotziak, “Miguel de Munarriz”, “Miguel de Ibero”, “Mar[ti]n de Ziriza” eta “Miguel Thomas Senar” 12 . 1763an: “Thomas de Goñi” eta “Pedro de Ziriza” zinegotziak, “Juan Anttonio Esparza”, “Mar[ti]n Antonio Iriba- rren”, “Nicolas de Munarriz”, “Juan Anttonio Vrdaniz” (sic - ani -) eta “Juan Miguel de Larumbe” 13 .